تلاش دشمنان برای مخدوش‌کردن چهره امام حسن (ع) با جعل روایات

هفتم ماه صفر به روایتی سالروز شهادت امام حسن مجتبی(ع) است؛ این امام همام، دومین امام شیعیان است که ۱۰ سال (از سال۴۰-۵۰ ق) امام و حدود هفت ماه هم خلیفه مسلمانان بود. بنابر گزارش‌های تاریخی، نام «حسن» را پیامبر(ص) برای او برگزید و او را بسیار دوست داشت. او هفت سال از عمر خود را با پیامبر(ص) همراه بود و در بیعت رضوان و ماجرای مباهله با مسیحیان نجران حضور داشت.

 

خبرنگار ایکنا، به این مناسبت گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین حسین مرادی‌نسب؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم: 

 

 

خیر. ائمه(ع) همگی برگزیده خداوند هستند و طبق آیه مبارکه تطهیر «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» از هر نوع آلودگی و رجس و گناهی پاک هستند. همه حضرات معصومین(ع) از جمله امام مجتبی(ع) از ویژگی والای انسانی برخوردارند، زیرا اینان انسان‌های کامل و اتم در عصر خود و برای تمامی اعصار بوده و هستند، حجت خدا برای بشریت محسوب می‌شوند تا بشر را به زیور اخلاق و نیکویی مزین کنند. 

 

دشمنان تلاش زیادی کرده‌اند تا چهره امام مجتبی(ع) را در ابعاد مختلفی مخدوش کنند؛ لذا گفته‌اند ایشان از سیاست بی‌بهره بوده است یا دنبال دنیاطلبی بودند لذا صلح را ترجیح دادند؛ دائما در این عرصه در حال جعل خبر و روایت بودند تا شک و شبهه نسبت به امام(ع) را در جامعه رواج دهند و کار را تا جایی پییش برده‌اند و اظهار داشتند امام مجتبی(ع) با پدر و برادرش هم مخالف بوده است. 

 

مغرضان به دروغ درباره آن حضرت گفته‌اند، امام حسن(ع) گفته است من برای پادشاهی حاضر نیستم با معاویه بجنگم(ذخائر العقبی از منابع اهل سنت). یعنی با این سخن جنگ‌‌های حضرت علی(ع) را زیر سؤال برده است و به عبارت دیگر پدرش، جنگ‌طلب بوده است. در گزارشی از ابی سعد است که پدرش تلاش داشت تا نام او را حرب بگذارد یا افرادی که با امام(ع) بیعت کردند او را بیشتر از پدرش دوست داشتند(ذخائر العقبی). 

 

در گزارش دیگر آمده است که رسول خدا(ص) فرمود حسن از من است و حسین از علی. یعنی پیوند دادن بین امام علی(ع) و امام حسین(ع) در این گزارش برای آن است که امام حسین(ع) و حضرت علی(ع) را جنگ‌طلب نشان دهند و پیوند میان پیامبر(ص) و امام مجتبی(ع) نیز از این جهت است که این دو بزرگوار را اهل صلح نشان دهند. همچنین در جایی مطرح کرده‌اند که امام حسن(ع) پدرش را متهم به مشارکت در قتل عثمان کرد(انساب الاشراف). 

 

موارد ذکر شده نشان می‌دهد دشمن از طریق جعل روایات و خریدن راویان، این نوع مطالب را در بین مردم جامعه رواج می‌دادند تا بر افکار و اذهان مردم آن زمان تأثیر گذاشته و انسان‌های ضعیف را به شک و تردید وادارند. امروز هم دشمنان ترفندهای راویان جاعل را در فضای مجازی به کار می‌برند تا باطل را به جای حق و حقیقت ارائه دهند که از این طریق انجسام ملی را شکسته و شک و تردید را در بین مردم رواج دهند. 

 

البته ملت بزرگ ایران نشان دادند که در بزنگاه‌ها و مقاطع حساس تاریخی حامی رهبری و اندیشه امام خمینی(ره) هستند که فرمودند به آمریکا و استکبار جهانی اعتمادی نیست و این‌ها ظالم و درنده‌خو هستند و نباید به گفتار و رفتارشان روی خوش نشان داد؛ این مستکبران درنده‌خو و حیوان‌صفت هستند که گاهی با لباس میش و در قالب مذاکره قصد فریب مردم را دارند و گاهی هم بدون نقاب رفتار می‌کنند. 

 

نتیجه آن‌که بسیاری از این گزارشات به سفارش بنی‌امیه و معاویه ساخته شد تا جایگاه اجتماعی امام مجتبی(ع) را کمرنگ جلوه دهند. امام را متهم به خیلی از مسائل کردند از جمله اینکه امام حسن(ع) به نمایندگی از حضرت علی(ع) به کوفه رفت تا برای جنگ جمل، لشکر جمع کند. 

 

 

مِطلاق یعنی کسی که زیاد زن می‌گیرد و طلاق می‌دهد؛ این واژه صیغه مبالغه است؛ ابن منظور در کتاب لسان العرب در مورد واژه طلاق آورده است، رجل مطلاق؛ مطلیق و کثیرالتطلیق للنساء مردی که زن بسیار می‌گیرد و این کتاب برای مثال هم به امام حسن(ع) استناد می‌دهد که «رجل طلیق ای کثیر طلاق للنساء».

 

دو گزارش در کتاب «الکافی» آمده است که از جهت سند و متن قابل نقد و بررسی است؛ از امام صادق(ع) داریم که ایشان در منبر خطاب کرد که به حسنم زن ندهید، فانه رجل مطلاق؛ مردی برخاست و گفت به او زن می‌دهم خواست نگه دارد و نخواست رها کند. 

 

روایت دیگری هم به امام 50 زن نسبت داده است. در روایات جعلی دیگری آمده است، حضرت علی(ع) خطاب به مردم کوفه گفت به حسن زن ندهید، زیرا او مردی طلاق دهنده است؛ مردی برخاست و به او گفت به او زن می‌دهیم و اگر خوشش آمد نگه دارد و اگر خوشش نیامد طلاق دهد. 

 

مرحوم برقی از بزرگان شیعه روایتی آورده است که مردی نزد حضرت علی(ع) آمد و درخواست مشورت داشت و گفت حسن، حسین و جعفر نزد من آمدند و از دخترم خواستگاری کرده‌اند، به کدام یک از آنان  زن بدهیم، حضرت فرمود به حسن نده زیرا او طلاق‌دهنده است و به حسین بده که برای دخترت بهتر است. 

ابی سعد از بزرگان اهل سنت متوفای 279 قمری در انساب الاشراف در حدود 13 روایت درباره زن گرفتن و مطلاق بودن امام حسن(ع) آورده است. 

 

همه این گزارش‌ها ساختگی است، زیرا بنا به نقلی از طبری منصور، خلیفه سفاک عباسی در جمع مردم خراسان پس از نکوهش عملکرد حضرت علی(ع) و امام حسن(ع)، نسبت زن طلاق دادن زیاد را به امام مجتبی(ع) داد؛ واقعیت آن است که منصور وقتی به قدرت رسید باید با ابزار مختلف قدرت خودش را نشان دهد از جمله این ابزارها، تبلیغات رسانه‌ای بر ضد خاندان اهل بیت(ع) و نفس زکیه از نوادگان امام مجتبی(ع) بود. از اینرو اتهام مطلاق را برای آنان مطرح کرد تا بستر مناسبی برای درگیری با قیام حسنیان ایجاد کند، لذا  به جاعلان و راویان خودفروخته دستور داد تا درباره امام مجتبی(ع) دروغ‌پراکنی کنند و متأسفانه این دروغ‌ها را به امام علی(ع) هم نسبت دادند.

 

موضوع دیگر اینکه آمار، 50، 70، 90، 100، 200 و 250 و حتی 300 زن را به امام مجتبی(ع) نسبت دادند در حالی که نتوانستند نام 5 تن از زنان امام را نام ببرند و برشمارند. 

 

مسئله دیگر اینکه پیامبر(ص) طلاق را مبغوض شمردند و قطعا سیره امام مجتبی(ع) نمی‌تواند برخلاف سیره پیامبر(ص) باشد و با عصمت امام هم سازگار نیست. متأسفانه این جعلیات، از منابع دست اول به منابع دیگر از جمله شیعه راه یافته است و برای آن توجیهاتی ذکر کرده‌اند که پذیرفته نیست. در هر صورت ما چهار همسر برای این امام همام قائل هستیم.

 

 

حضور امام حسن(ع) در حوادث مختلف عصر خود می‌تواند نشانه شخصیت آن حضرت در حوادث قبل از امامت باشد؛ امام حسن(ع) به همراه امام حسین(ع) در دوره کودکی مورد توجه پیامبر(ص) بودند و به هر مناسبتی به معرفی آنان می‌پرداخت تا شخصیتشان در نزد مردم بیشتر شناخته شود.

 

شرکت در مباهله و بیعت رضوان دلالت بر جایگاه عظمت امام نزد خدا و رسولش دارد؛ در عصر خلفا، امام تابع پدرش علی(ع) بود؛ گرچه گاهی بر خلفا معترض می‌شد از جمله نقل است که ابوبکر بر منبر خطبه می‌خواند که امام مجتبی(ع) فرمودند، از منبر جدم رسول الله(ص) پایین بیا؛ ابوبکر هم پذیرفت و چنین شد. 

 

خلیفه دوم در تقسیم بیت‌المال نام او را در دیوان عطا ثبت کرد و در ردیف اهل بدر قرار داد حتی به نقل از ابن قتیبه دینوری در کتاب الامامه و السیاسه عمر او را به عنوان مشاور در شورای خلافت قرار داد به شرط اینکه حق رای نداشته باشد.

 

د‌ر زمان خلافت عثمان هم حضرت علی(ع) امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را برای حمایت از عثمان فرستادند تا آب و غذا به او برسانند؛ ایشان مطیع محض پدرشان بود و در جنگ‌ها به آن حضرت یاری رساند. پس از شهادت امیر مؤمنان(ع) ایشان به خلافت رسید و کوفیان را آماده حرکت برای مبارزه با معاویه کرد ولی خیانت برخی از سران سپاه امام(ع) سبب شد تا تن به آتش‌بس بدهند. 

 

امام مجتبی(ع) اعلام فرمود که معاویه به تعهداتش در این صلحنامه پایبند نیست و همین طور هم شد؛ امام حسن(ع) به مدینه بازگشتند و همواره به عملکرد معاویه معترض بودند و با بدعت‌ها مبارزه کردند. ایشان در مورد زیاد بن ابیه به معاویه نامه نوشت و از او به جهت اینکه زیاد را برادرخوانده خود معرفی کرد انتقاد کرد و حتی نوشت که فرزند متعلق به مادر است و زن زناکار باید سنگسار شود. 

 

 

سیره اجتماعی آن حضرت حمایت از فقرا و مساکین مدینه بود و نیاز آنان را برطرف می‌کرد و این بخشندگی و سخاوت موجب شد تا او را کریم اهل بیت(ع) بنامند با اینکه همه اهل بیت(ع) کریم هستند و به تعبیر زیارت جامعه کبیره، «وَ فِعْلُكُمُ الْخَيْرُ وَ عَادَتُكُمُ الْإِحْسَانُ وَ سَجِيَّتُكُمُ الْكَرَمُ» ایشان در حمایت از مظلوم و دفاع از حق استوار بود و با آنکه با معاویه در صلح بود به او تذکر می‎‌داد و او را از ظلم بر حذر می‌داشت که معاویه هم به برخی از درخواست‌های امام پاسخ مثبت می‌داد.

 

گفت‌وگو از علی فرج‌زاده