ایجاد مسیرهای ارتباطی نباید ناقض مرزهای رسمی باشد

به گزارش خبرنگار ایکنا، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز، دوشنبه 20 مرداد، در نشست خبری هفتگی خود با حضور اصحاب رسانه، به پرسش‌های خبرنگاران در حوزه‌های مختلف سیاست خارجی و تحولات منطقه‌ای پاسخ داد.

بقایی در واکنش به خبر شهادت چند خبرنگار در فلسطین که شب گذشته رخ داد، گفت: این اقدام را به‌شدت محکوم می‌کنیم. حمله به خبرنگاران به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست و بر اساس موازین بین‌المللی، جنایت جنگی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به شرایط بحرانی در غزه اظهار کرد: امروز شاهد آن هستیم که حتی در صف توزیع غذا، افراد گرسنه را به گلوله می‌بندند. این اقدام غیرقابل توجیه است و باید به‌عنوان جنایت جنگی شناخته شود. متأسفانه، سکوت و بی‌عملی جامعه جهانی نه تنها مانع این اقدامات نشده، بلکه به تداوم و تشدید آنها کمک کرده است.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اوضاع لبنان و مسئله خلع سلاح مقاومت توضیح داد: موضع جمهوری اسلامی ایران همواره بر حمایت از استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی لبنان استوار بوده است. ما بارها اعلام کرده‌ایم که لبنان حق دارد در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی از خود دفاع کند و این تصمیم که آیا باید سلاح داشته باشد یا خیر، کاملاً به ملت و دولت لبنان مربوط می‌شود.

وی افزود: بر اساس تجربه باید گفت بدون داشتن توان دفاعی و تسلیحات لازم نمی‌توان در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی ایستادگی کرد.

بقایی در خصوص تحولات قفقاز گفت: ایران با هر دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان روابط حسنه‌ای دارد و در ارتباط نزدیک با آنهاست. طبیعی است در موضوعاتی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم منافع ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، رایزنی داشته باشیم. موضوع امضای توافق صلح میان این دو کشور، مسئله تازه‌ای نیست و پیش‌تر نیز ایران طرفین را به این کار تشویق کرده بود. در روزهای آینده نیز رایزنی‌های سطح بالا میان مقامات ایران و ارمنستان انجام خواهد شد.

وی در ادامه و در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات با سه کشور اروپایی، اظهار کرد: این گفت‌وگوها متوقف نشده است. در نشست اخیر استانبول توافق شد که روند مذاکره ادامه پیدا کند، هرچند زمان و مکان مرحله بعد هنوز تعیین نشده است.

چرایی سفر لاریجانی به عراق

سخنگوی وزارت خارجه در خصوص سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به عراق گفت: این سفر بخشی از مشورت‌های ایران با همسایگان است و هدف آن، نهایی‌سازی تفاهم‌نامه امنیتی بین دو کشور است. متن این سند پیش‌تر آماده شده و در این سفر به امضای طرفین خواهد رسید.

وی ادامه داد: مشورت درباره تحولات منطقه‌ای که ممکن است امنیت ایران و عراق را تحت تأثیر قرار دهد، در دستور کار قرار دارد. همچنین سفر به لبنان با هدف تلاش برای حفظ صلح و ثبات در غرب آسیا برنامه‌ریزی شده و در آن دیدارهایی با مقامات لبنانی انجام می‌شود.

بقایی با اشاره به طرح رژیم صهیونیستی برای اشغال غزه، گفت: از ابتدا روشن بود که هدف، تصرف کامل غزه و کرانه باختری و حذف هویت فلسطین به عنوان یک ملت و کشور است. بهانه‌هایی که برای کشتار مردم ارائه می‌شود، سخیف و غیرقابل باور است. بسیاری از کشورها این طرح را محکوم کرده‌اند، زیرا آن را ادامه روند نسل‌کشی می‌دانند. امیدواریم جامعه جهانی مانع اجرای چنین طرحی شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش، به معرفی انتصابات جدید در حوزه دیپلماسی پرداخت و اعلام کرد: آقای کاملی به‌عنوان سفیر ایران در لهستان، آقای شیخ‌الاسلامی در سازمان همکاری اسلامی، آقای ابوالفتح در نامیبیا، آقای فضلی در صربستان، آقای حیدری به‌عنوان سرکنسول ایران در آستاراخان و آقای ضیایی به‌عنوان کاردار ایران در سانتیاگو منصوب شدند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در مورد نقش ایران در تحولات قفقاز جنوبی اظهار کرد: این منطقه از نظر سیاسی، اقتصادی و روابط همسایگی برای ایران اهمیت فراوانی دارد. ما در ارتباط مستمر با مقامات ارمنستان و جمهوری آذربایجان هستیم و فردا نیز معاون وزیر خارجه ارمنستان به ایران سفر خواهد کرد. وزیر خارجه ارمنستان تأکید کرده که از هر اقدامی که برای ایران نگران‌کننده باشد، خودداری خواهد شد. اگرچه مرز ما با ارمنستان تنها ۴۰ کیلومتر طول دارد اما این مرز امن و نماد دوستی است. ما همواره اعلام کرده‌ایم که ایجاد مسیرهای ارتباطی نباید ناقض حقوق بین‌الملل یا مرزهای رسمی باشد. همچنین، با دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای در این حوزه مخالفیم و مخالفت خود را آشکارا بیان کرده‌ایم.

دعوت گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از ایران

بقایی در خصوص دعوت گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از ایران گفت: وزارت خارجه بخشی از اقدامات را انجام داده است. مهم‌ترین تحول اخیر، که لزوماً به FATF مربوط نیست و یک تصمیم حاکمیتی محسوب می‌شود، عضویت ایران در کنوانسیون پالرمو است. اسناد این کنوانسیون به سازمان ملل تحویل داده شده و به‌زودی ایران رسماً به آن خواهد پیوست.

وی همچنین خبر میانجی‌گری نروژ میان ایران و آمریکا را رد کرد و ادعای «خطر بودن ایران برای آمریکا» را مضحک خواند و گفت: آمریکا برای توجیه نقض حاکمیت ایران و اقدامات غیرقانونی خود، چنین ادعاهایی را مطرح می‌کند. در جریان مذاکرات نیز، این کشور به رژیم صهیونیستی چراغ سبز برای تجاوز داد.

بقایی درباره سفر معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران توضیح داد: این گفت‌وگوها ماهیت فنی دارد. شرایط فعلی بی‌سابقه است؛ هیچ‌گاه در تاریخ آژانس ندیده‌ایم که تأسیسات یک کشور عضو مورد حمله قرار گیرد و آژانس آن را محکوم نکند. ما از این بابت گلایه داریم و در این نشست درباره تداوم همکاری ایران و آژانس گفت‌وگو خواهد شد.

مستندسازی تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران

وی درباره مستندسازی تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران گفت: از همان ابتدا این موضوع را پیگیری کرده‌ایم. یک بخش شامل جمع‌آوری اسناد و مدارک است که انجام شده و توزیع گردیده است. بخش دیگر، پیگیری قضایی است که با همکاری قوه قضائیه در جریان است و باید علیه عاملان، کیفرخواست صادر شود.

بقایی در ادامه به دو پرونده مهم اشاره کرد و گفت: حمله تروریستی به کنسولگری ایران در مزارشریف و ربایش چهار دیپلمات ایرانی در لبنان. همچنین، تعرض به سفارت ایران در لندن در سال ۱۳۵۹ نیز در حال پیگیری است.

سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار کرد: در پرونده مزارشریف، شناسایی عاملان همچنان در دستور کار است و درباره لبنان نیز اطلاعات ما نشان می‌دهد که چهار دیپلمات ربوده‌شده به سرزمین‌های اشغالی منتقل شده‌اند. پیش‌تر پیشنهاد تشکیل کمیته حقیقت‌یاب با مشارکت لبنان را مطرح کرده‌ایم.

بقایی در پاسخ به پرسشی درباره بازگشت پرونده هسته‌ای به شورای عالی امنیت ملی اظهار کرد: این پرونده همواره تحت نظارت و هماهنگی شورای عالی امنیت ملی بوده و وزارت خارجه نیز بر اساس تصمیمات این شورا عمل می‌کند. اکنون هم به همین روال ادامه خواهیم داد.

وی درباره تهدید اروپا به فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: استفاده ابزاری از این سازوکار نشان می‌دهد که سه کشور اروپایی علاقه‌ای به ایفای نقش سازنده ندارند. آنها در اجرای تعهدات برجامی خود قصور داشته‌اند و با سکوت در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی به ایران، فرصت نقش‌آفرینی را از خود سلب کرده‌اند. اروپا باید رویکردش را تغییر دهد، زیرا چنین تهدیدهایی بی‌اثر است.

توافق صلح سه‌جانبه میان ارمنستان، آذربایجان و آمریکا

بقایی در واکنش به خبر توافق صلح سه‌جانبه میان ارمنستان، آذربایجان و آمریکا گفت: چنین توافقی وجود ندارد. برخی طرف‌ها، از جمله رژیم صهیونیستی، می‌خواهند از وضعیت موجود سوءاستفاده کنند. آنچه اتفاق افتاده، امضای یک بیانیه در نشست آمریکا بوده که طی آن، ارمنستان و آذربایجان توافق صلح دوجانبه را پاراف کرده‌اند.

وی ادامه داد: برای ایران، اصل مهم، حفظ روابط حسنه با هر دو کشور و پایبندی به اصول حسن همجواری است. ما مخالف هرگونه انسداد مرز با ارمنستان هستیم و اخبار مربوط به اجاره ۹۹ ساله، بی‌اساس است.

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تشکیل کمیته موازی سیاست خارجی گفت: در موضوع هسته‌ای، وزارت خارجه بر اساس تصمیمات مراجع عالی کشور عمل می‌کند و دیدگاه‌های خود را ارائه می‌دهد.

وی درباره  اظهارات علی‌اکبر ولایتی درباره تحولات قفقاز، توصیه کرد برای اطلاع از مواضع رسمی، به بیانیه وزارت خارجه مراجعه شود.

بقایی درباره اعتماد به آمریکا گفت: هیچ‌گاه به آمریکا اعتماد نداشته‌ایم. حتی در زمان مذاکره نیز این اعتماد وجود نداشت و اقدامات آنها در همان مقطع، هرگونه احتمال اعتماد را از بین برد.

وی در خصوص روابط با مصر اظهار کرد: در یک سال گذشته، تماس‌های مستمر و منظم بین دو کشور برقرار بوده است. در حوزه روابط دوجانبه به تفاهم‌های لازم رسیده‌ایم اما تصمیم‌گیری درباره ارتقای روابط دیپلماتیک بر عهده دو طرف است و ما عجله‌ای در این زمینه نداریم.

گفت‌وگو با آمریکا عمدتاً از طریق واسطه‌ها

وی درباره مذاکره با آمریکا بیان کرد: گفت‌وگوها عمدتاً از طریق واسطه‌ها صورت می‌گیرد، از جمله دفتر حفاظت منافع آمریکا و برخی کشورها که پیام‌هایی را منتقل می‌کنند اما هنوز توافقی برای مذاکره مستقیم حاصل نشده است.

بقایی در مورد تحریم‌های نفتی علیه روابط ایران و چین تصریح کرد: تحریم‌های آمریکا صرفاً علیه یک یا دو کشور نیست، بلکه کلیت تجارت آزاد را هدف قرار داده است. اقدامات آمریکا علیه همکاری‌های اقتصادی ایران و چین، غیرقانونی و غیرقابل توجیه است اما روابط ما با چین همچنان مستحکم و بر اساس منافع متقابل ادامه خواهد یافت.

وی شایعه میانجی‌گری مصر بین ایران و آژانس را رد کرد و گفت: نیازی به واسطه نداریم و ارتباط ما با آژانس به طور مستقیم برقرار است.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره عضویت این وزارتخانه در شورای دفاع گفت: بله، وزارت خارجه عضو این شورا است.

وی همچنین خبر داد که ایران پیش‌تر درخواست برگزاری نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی درباره غزه را مطرح کرده و این موضوع را به دبیرکل سازمان و وزرای خارجه ترکیه و عربستان سعودی منتقل کرده است.

بقایی در خصوص ادعاهای مطرح‌شده درباره مذاکرات تأکید کرد: آنچه برخی می‌گویند با واقعیت متفاوت است و باید به اقدامات واقعی توجه کرد، نه ادعاها.

وی در پایان درباره موضع ایران در زمینه غنی‌سازی گفت: تا زمانی که ایران عضو معاهده منع اشاعه هسته‌ای (NPT) است، حق دارد از مزایای این معاهده بهره‌مند شود.

گزارش از سعید امینی