محسن قاسمی؛ نماینده جمهوری اسلامی ایران در شصتوپنجمین دوره مسابقات بینالمللی قرآن کریم مالزی که 11 تا 18 مرداد در کوالالامپور؛ پایتخت این کشور برگزار شد، رتبه چهارم رشته قرائت تحقیق بخش آقایان را به دست آورد. با او در مورد حضور در این مسابقات و چند و چون برگزاری این رقابتها گفتوگویی ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید؛
ایکنا ـ جایگاه مسابقات قرآن مالزی را با توجه به تجربه میدانی که اخیراً با حضور در دوره شصت و پنجم آن به دست آوردهاید، چگونه توصیف میکنید؟
قدمت شصت و پنجساله این مسابقات نشان از آن دارد که برگزارکنندگان تجربه بسیار خوبی دارند. پیش از حضور در این مسابقات در مورد انضباط آن شنیده بودم، این امر را از نزدیک مشاهده کرده و به صحت آن اذعان دارم.
در مراحل مختلف برگزاری با تقسیم کاری که صورت گرفته بود، افراد به نحو احسن وظایف خود را انجام دادند و حتی برای افتتاحیه و اختتامیه نیز برنامه داشتند و دو روز پیش از افتتاحیه و اختتامیه یکبار در فضای شبیهسازی شده آن را انجام دادیم و هر کدام از شرکتکنندگان نحوه قرارگیری خود در مراسم اختتامیه در کنار نخستوزیر مالزی را تداعی کردند.
ایکنا ـ نحوه انتخاب قاری به عنوان نماینده ایران برای شرکت در مسابقات قرآن مالزی به چه نحوی است؟
به طور معمول هر سال، قاری نخست مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه به مسابقات بینالمللی قرآن جمهوری اسلامی ایران راه پیدا میکند و نفر دوم نیز برای حضور در مسابقات بینالمللی قرآن کریم مالزی معرفی میشود.
از آنجا که آقای مسعود نوری؛ نفر دوم مسابقات سراسری قرآن یک بار تجربه حضور در مسابقات مالزی را داشت، لذا من که نفر سوم بودم، برای حضور در مالزی معرفی شدم. البته چند سال قبل به شکل دیگری بود یعنی قبل از انتخاب نفر اعزامی به مالزی، مسابقه انتخابی میان آقایان قاری منتخب مسابقات اوقاف صورت میگرفت و هر کدام از ایشان که شیوه اجرای تلاوتش به مسابقات مالزی نزدیک بود، راه پیدا میکرد.
ایکنا ـ قرعه شما برای اجرای تلاوت در این دوره از مسابقات مالزی برای شب دوم بود. این امر چقدر در کیفیت اجرای شما تأثیر گذاشت و آیا اگر قرعه اجرای شما برای شبهای پایانی بود، ممکن بود که تلاوت شما از کیفیت بهتری برخوردار میشد؟
بله، قرعه من برای شب دوم مسابقات درآمد. با توجه به تجربه سالها فعالیت و حضور در مسابقات گوناگون قرآن، اعتقاد دارم که اجرای متسابق در روزهای آخر و مشخصاً یک روز مانده به پایان مسابقات، بهترین زمان است، چرا که به هر حال پس از چند شب برگزاری مسابقه، سطح مسابقات برای داوران روشن شده است و آنها اغلب تلاوتها را شنیدهاند و این امر در دادن نمره از سوی ایشان به هر یک از افراد شرکتکننده، تأثیر مثبتی دارد. به هر حال پس از گذشت چند شب از اجرای مسابقات هر دوره، داوران با دریافت سطح کیفی نمرات را به شکلی پیش میبرند که به سمت سقف نمرات نرود، چرا که ممکن است در روزهای پایانی قاریانی حضور یابند که شگفتی خلق کرده و به نسبت سایر متسابقان اجرایی کاملاً فنی و تکنیکی داشته باشند. ولی این مسئله یک اصل نیست و چه بسا قاریان در روزهای اول رقابت، بهترین اجرای تلاوت آن دوره را ارائه دهند. در هر صورت قرعه و نوبت اجرای هر یک از متسابقان به نظر، روزی و قسمتی است که نصیب هر یک از شرکتکنندگان میشود.
ایکنا ـ معمولاً به همراه نماینده هر یک از کشورهای حاضر در مسابقات قرآن مالزی، یک استادراهنما اعزام میشود. این امر را چرا در مسابقات اخیر مالزی شاهد نبودیم؟
ابتدا و پیش از اینکه حضور استاد شاهمیوهاصفهانی به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران قطعی شود، قرار بود که ایشان به عنوان استادراهنما با من همراه شود. حتی پیش از اعزام، جلساتی با ایشان داشتم و مروری بر آئیننامه مسابقات مالزی داشتیم و استاد شاهمیوه براساس این آئیننامه نکاتی را به من یادآور شدند و حتی من مجموعهای از تلاوتهای خود را با توجه به ملاحظات آئیننامهای ضبط و به خدمت ایشان ارسال کردم تا ایرادات احتمالی گرفته شود و ایشان نصایحی داشته باشند. پیش از اعزام همه چیز را نهایی کرده بودیم؛ اینکه من باید چگونه بخوانم و چه چیزهایی را در زمان تلاوت رعایت کنم. این روال ادامه داشت تا اینکه ایشان اعلام کردند که نامه رسمی به دستشان رسیده که به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران به مالزی دعوت شده است.
از آن به بعد نگرانی از این جهت نداشتم که تلاوت ارائه شده باید به چه شکلی باشد و الزامی برای اینکه استادراهنمای دیگری داشته باشم، وجود نداشت که اتفاقاً اگر کسی میخواست به عنوان استادراهنما جایگزین استاد شاهمیوه شود، ممکن بود، نقطهنظراتی داشت که چندان همخوانی با نکات استاد شاهمیوه نداشت و نوعی تشتت در ذهنم ایجاد میشد.
ایکنا ـ رتبه چهارمی که شما در این مسابقات احراز کردید، به نسبت با قدمت و مطرح بودن مسابقات قرآن مالزی، قابل اعتناست. با این وجود چهچیز موجب شد تا شما حائز رتبههای نخست نشوید؟
تلاوت خود را طبق آئیننامه مسابقات مالزی اجرا کردم و حتی براساس یکی از مفاد این آئیننامه که بیان میدارد، به هنگام سر رسیدن زمان 10 دقیقهای قاری، زمانی که زنگ به صدا درآید، قاری باید تلاوت آیهای که آن را ناتمام گذاشته به پایان برساند، این امر در مورد تلاوت من نیز رخ داد و لذا هیچ نمره منفی از این بابت در نظر گرفته نشد.
تلاوتم از نظر مهندسی تلاوت و آن چینشی که مد نظر مسابقات مالزی است، انتخاب شد، اما به جهت ضایعهای که در صدایم ایجاد شد، امتیاز چشمگیری را از دست دادم. قطعه مورد نظر را که در مقام بیات خواندم در هنگام ورود به مقام نهاوند دچار گرفتگی در صدا شدم و با ورود به مقام رَست، به سبب سنگین شدن صدا، نتوانستم اوج بگیرم و لذا فرود آمدم، این در حالی است که از همان ابتدا قصد داشتم، مانور صوتی بیشتری بر روی صدای خودم ایجاد کنم و به خاطر این مسئله، این امر محقق نشد.
با وجود اینکه در زمینه لحن و رعایت قواعد تجوید و امثال این مسائل مشکلی خاصی در تلاوتم نداشتم، اما مسابقات مالزی به شکلی است که نگاه خاص و ویژهای بر مقوله صوت دارند و لذا در نمرهبندی که صورت گرفت، متوجه شدم که به خاطر همان گرفتگی صدا، در حدود پنج امتیاز از من کسر شده است، در صورتی که اگر اجرای تلاوت خود را براساس آن چینشی که در نظر داشتم، به انجام میرساندم، حداقل رتبه دوم مسابقات را میتوانستم از آن خودم کنم.
آنچه از تلاوتم به خاطر دارم، آرامش و طمأنینه است که کمتر پیش میآید در محفلی رسمی اینگونه تلاوت داشته باشم، اما در یک کلام باید بگویم که گرفتگی صدا کار را خراب کرد.
ایکنا ـ اگر بخواهید، مسابقات مالزی را با ایران مقایسه کنید؛ به چه نکاتی میتوانید، اشاره داشته باشید؟
مسابقات ایران در مراحل استانی، کشوری و بینالمللی از نظر سطح کیفی شرکتکنندگان بسیار مترقی است و قاریان حتی در رتبههای پایینتر هم از چنان بار کیفی برخوردارند که قادرند، هر کدام ایران را در جریان مسابقاتی همچون مالزی نمایندگی کنند.
با وجود همه زحماتی که طی این سالها در جریان مسابقات ایران شاهد بودیم و سازمان اوقاف و امور خیریه برای قوام و بالندگی آن ساعی بوده است، اما هر مسابقه بینالمللی اقتضائات خود را داراست، داوری آنها متفاوت است و هر قاری به منظور شرکت و توفیق در هر مسابقهای باید شیوه جدیدی که با آن مسابقه همخوانی دارد، تمرین کند. مسابقات مالزی با وجود همه نقاط قوتش بعضاً جوی بیطرفانه و عادلانه را در زمان برگزاری ملاک قرار نمیدهد تا جایی که برای نماینده خود اعتبار و جایگاه ویژهای قائلاند و با هر ابزار و امکان محیطی به تبلیغ او میپردازند که چنین تبعیضی برای سایر قاریان شرکتکننده خوشایند نبود. معتقدم با وجود آئیننامهای سخت اگر هر قاری با توجه به استعدادش بتواند منطبق با آئیننامه اجرا داشته باشد، قطعاً در این مسابقات حائز رتبه خواهد شد.
در پایان این گفتوگو قدردان زحمات مسئولان مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، کمیته اعزام و دعوت از قاریان و استاد غلامرضا شاهمیوه اصفهانی هستم.
انتهای پیام