فرصت ویژه بخش «مقاومت» برای بیشتر دیده شدن
بهروز شعیبی اعلام کرد: ایجاد بخش ویژه «مقاومت» در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران صرفاً برای ارائه آثار در یک بخش مجزاست تا فیلم‌هایی که به موضوعاتی چون جنگ ۱۲ روزه، غزه و لبنان پرداخته‌اند، فرصت دیده شدن بیشتری پیدا کنند. این اقدام هیچ محدودیتی برای حضور فیلم‌ها در بخش اصلی مسابقه ایجاد نمی‌کند و آثار با کیفیت همزمان در جریان داوری و جوایز جشنواره قرار می‌گیرند.
به گزارش ایکنا، نشست خبری چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با حضور بهروز شعیبی، دبیر جشنواره و جمعی از مدیران فرهنگی، هنرمندان، خبرنگاران و اصحاب رسانه امروز 20 مهرماه در محل کوشک باغ هنر برگزار شد. در این نشست، ضمن تشریح جزئیات برگزاری جشنواره امسال، به محورهای محتوایی، بخش‌های مختلف رقابتی، آثار راه‌یافته و برنامه‌های جانبی آن نیز پرداخته شد.
بهروز شعیبی در آغاز جلسه با بیان اینکه جشنواره حاصل کار و هم‌افزایی جمعی از سینماگران و مدیران است و هر یک از اعضای تیم سهم بزرگی در شکل‌گیری برنامه‌ها داشتند، گفت: جشنواره امسال با تلاش و برنامه‌ریزی روح‌الله موحدی شکل گرفت و بخش‌های مختلف زیر نظر مسعود سخاوت‌دوست و با مدیریت هنری استاد امراللهی طراحی شد و با مدیریت اجرایی محمدرسول صادقی، روند برگزاری جشنواره با نظم و انسجام پیش رفت؛ اگر بخواهم آمار اولیه را عرض کنم تا به پرسش دوستان پاسخ داده باشم، در بخش سینمای ایران ۵۷ فیلم داستانی، ۲۰ اثر پویانمایی، ۲۰ فیلم تجربی، ۲۱ مستند، ۳۵ فیلم در بخش اقتباس با عنوان «کتاب و سینما» و در مسابقه عکس مجموعاً ۵۳ اثر (تک‌عکس و مجموعه عکس) حضور دارند؛ در بخش بین‌الملل نیز ۹۴ اثر از ۵۵ کشور پذیرفته شده‌اند.
وی درباره بخش‌های جنبی بیان کرد: این بخش‌ها خارج از مسابقه هستند اما اهمیت و مخاطب خاص خود را دارند؛ امسال ۲۰ نشست تخصصی برنامه‌ریزی شده که در هر روز با دو سانس و با حضور اساتید و فرهیختگان رشته‌های سینما، ادبیات، شعر، نقاشی و داستان‌نویسی برگزار می‌شود. درضمن تلاش کردیم دعوت‌شدگان با نگاهی متفاوت انتخاب شوند.
وی با اشاره به آثاری از مستندسازان که به‌دلیل حجم زیاد و تراکم آثار در باکس اصلی جای نگرفته بودند، اظهار کرد: برای این گروه از فیلم‌ها بخشی تازه با عنوان «مقاومت» در نظر گرفتیم تا آثاری که با محوریت مسائل روز ایران و منطقه ساخته شده و سازندگانشان زحمت بسیاری برای تولیدشان کشیده‌اند، امکان دیده‌شدن در جشنواره را پیدا کنند.
شعیبی با اشاره به برگزاری نمایشگاه عکس جشنواره افزود: این نمایشگاه با همکاری معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری برپا خواهد شد و مجموعه‌ای از عکس‌ها را دربر می‌گیرد که در روزهای آغاز «جنگ ۱۲ روزه» ثبت شده‌اند. این تصاویر همزمان با آثار عکاسان حاضر در بخش مسابقه جشنواره در معرض دید علاقه‌مندان قرار می‌گیرند.
اختصاص بخش «استعداد نو» به فیلم‌اولی‌ها
وی درباره بخش «استعداد نو» که به فیلم‌اولی‌ها اختصاص دارد، توضیح داد: این بخش همواره یکی از پرمخاطب‌ترین بخش‌های جشنواره بوده است. امسال برای تقویت ارتباط میان آموزش و تولید، تعامل مستقیمی با هنرستان‌های سینمایی برقرار کردیم. علاوه بر نمایش آثار منتخب، یک سانس کارگاهی ویژه برای هنرجویان در نظر گرفته‌ایم تا در فضایی آموزشی با فرآیند تولید فیلم کوتاه آشنا شوند. استقبال هنرستان‌های شهرهای مختلف پس از اعلام برنامه بسیار چشمگیر بود و در جدول نمایش روزانه، حضور گروهی از هنرجویان تهرانی نیز پیش‌بینی شده است.
دبیر جشنواره در ادامه از تدارک برنامه‌های فرهنگی و فضای عمومی جشنواره یاد کرد و گفت: موسیقی محیطی در محل برگزاری جشنواره اجرا خواهد شد تا حال و هوای نشاط‌آور و صمیمانه‌ای برای شرکت‌کنندگان ایجاد شود. همچنین مطابق سال‌های گذشته، جایزه تماشاگران براساس آرای مردمی اهدا می‌شود. این بخش با مدیریت آقای سعیدی و همکاری گروهی که تجربه برگزاری در سال‌های قبل را دارند، انجام خواهد شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با ابراز تأسف از درگذشت محمد کاسبی، هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون، این ضایعه را به جامعه فرهنگی و هنری کشور تسلیت گفت و یادآور شد: آقای کاسبی از چهره‌های ماندگار هنر ایران بود که در دهه‌های مختلف، نقش پررنگی در سینمای انقلاب داشت و نامش همواره با آثار ارزشی و مردمی گره خورده است.
شعیبی درباره میزان مشارکت و گستره جهانی جشنواره نیز اظهار کرد: امسال بیش از ۱۰ هزار و ۲۰۰ اثر از ۱۴۵ کشور برای حضور در جشنواره ارسال شد که از نظر آمار، رکوردی قابل‌توجه محسوب می‌شود. در میان کشورهای مشارکت‌کننده، چین، اسپانیا، هند و ایالات متحده بیشترین میزان ارسال آثار را داشتند و پس از آن‌ها فرانسه و برزیل در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. از میان ۹۴ اثر پذیرفته‌شده در بخش بین‌الملل، ۱۵ اثر در حوزه هوش مصنوعی، ۳۴ اثر داستانی، ۱۴ مستند، ۱۱ فیلم تجربی، ۱۳ پویانمایی و ۷ فیلم در بخش «افق‌های نوظهور» که به فیلم‌های اول و دوم منطقه منا اختصاص دارد، حضور دارند.
وی ضمن قدردانی از مدیران و پیشکسوتان انجمن فیلم کوتاه ایران، اظهار کرد: فعالیت نزدیک به ۶۰ دفتر در سراسر کشور نشان می‌دهد انجمن امروز به یکی از کم‌نظیرترین مدرسه‌های فیلم‌سازی در جهان تبدیل شده است. این دستاورد حاصل تلاش مدیرانی است که طی سال‌های مختلف اولویت خود را حفظ و تقویت انجمن قرار داده‌اند. در این میان باید از تلاش‌های آقایان فرزاد هاشمی، صوفی، مقدم، آفرینی، حبیبی، سیدصادق موسوی و آذرپندار یاد کنم که هر یک در دوره‌ای سهم مهمی در پویایی فیلم کوتاه داشته‌اند.
شعیبی درباره رویکرد خود به عنوان دبیر جشنواره نیز گفت: از نخستین روز، تلاش کردم با فیلم‌سازان همدل و همراه باشم، چراکه خود سال‌ها در کنار آن‌ها زیسته‌ام و به حساسیت‌ها و دغدغه‌هایشان واقفم. بر همین اساس، اولویت ما این بود که حداکثر آثار بتوانند در جشنواره دیده شوند و از میان آن‌ها بهترین‌ها مورد تقدیر قرار گیرند. شعار امسال جشنواره نیز «ساختن آینده با خرد و اندیشه‌ورزی» است که بر اهمیت تفکر، کیفیت و تعامل سازنده با فیلم‌سازان تأکید دارد.
وی در ادامه با اشاره به دعوت از انجمن فیلم کوتاه ایران برای حضور دوباره در جشنواره و اعطای مدال ایسپا گفت: امیدوارم این دعوت پذیرفته شود تا در کنار هم بتوانیم مسیر حمایت از فیلم‌سازان جوان را ادامه دهیم. جشنواره فیلم کوتاه تهران همواره کوشیده است با ارتقای کیفیت، گسترش دسترسی‌ها و تعامل با هنرمندان، فضایی پویا و سازنده برای سینمای کوتاه کشور فراهم کند.
دبیر چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، در توضیح بخش بین‌الملل جشنواره اظهار کرد: در بخش مرور جشنواره‌ها، با پیشنهاد سید عطا مجابی، مدیر بین‌الملل انجمن، تصمیم گرفتیم مدیران هنری چهار جشنواره معتبر بین‌المللی را که معمولاً ترکیب ثابتی دارند، دعوت کنیم تا آثار منتخبشان را در قالب بخش «خارج از مسابقه» در تهران به نمایش بگذارند. هدف ما از این همکاری، ایجاد انسجام و الگوبرداری از نظم جشنواره‌های معتبر جهانی در برگزاری جشنواره تهران است.
شعیبی افزود: یکی از نکات قابل توجه در این دوره، حضور چشمگیر آثار ایرانی در میان فیلم‌های بخش مسابقه بین‌الملل است که نشان از ارتقای جدی کیفیت در سینمای کوتاه کشور دارد. معیار اصلی انتخاب، کیفیت آثار بود؛ چرا که سینما پیش از هر چیز باید توان انتقال مفهوم از مسیر تصویر و روایت را داشته باشد. در ارزیابی فیلم‌های ایرانی نیز با دقت و سخت‌گیری عمل شد، اما سطح بالای تولیدات امسال باعث شد بسیاری از آن‌ها در مقایسه با آثار خارجی، شایستگی حضور در بخش مسابقه را پیدا کنند.
مشارکت فیلم‌سازان در بخش بین‌الملل
وی درباره مشارکت فیلم‌سازان در بخش بین‌الملل گفت: در مجموع یک‌هزار و ۹۵۳ اثر از سراسر جهان درخواست حضور در جشنواره را داشتند که تمام آن‌ها با دقت مورد بررسی قرار گرفتند. البته برخی از فیلم‌سازان شناخته‌شده، اثری ارسال نکرده بودند، اما همه فیلم‌هایی که ثبت‌نام کرده بودند بدون استثناء ارزیابی شدند. خوشبختانه کیفیت آثار بسیار بالا بود و در بسیاری موارد نظم تولیدی و ساختار فنی قابل‌توجهی مشاهده شد.
دبیر جشنواره در ادامه دو ویژگی شاخص این دوره را برشمرد و گفت: نخست، کیفیت خیره‌کننده فیلم‌های اولی است که نشان از رشد نسل تازه‌ای از فیلم‌سازان دارد. دوم، بازی‌های درخشان در آثار کوتاه است که حتی داوران را شگفت‌زده کرد. این مسئله بیانگر تسلط بالای کارگردانان جوان در هدایت بازیگران و کنترل فضای اجرایی فیلم است؛ موضوعی که به گفته داوران خارجی، در سال‌های اخیر در سینمای کوتاه ایران کم‌نظیر بوده است.
شعیبی در بخش دیگری از سخنانش درباره سیاست‌های محتوایی و خطوط قرمز جشنواره توضیح داد: همان‌طور که مدیران پیشین هم در دوره‌های گذشته بر رعایت برخی ضوابط تأکید داشتند، ما نیز به اصول حرفه‌ای و اخلاقی پایبندیم؛ اما از نگاه فیلم‌سازی باور دارم که بیش از آن‌که موضوعی ممنوع باشد، ساختار و نحوه روایت است که می‌تواند ایجاد محدودیت کند یا برعکس، به رفع آن کمک کند. بنابراین در جشنواره امسال هیچ عنوان یا مضمونی از پیش حذف یا ممنوع اعلام نشد، چون معتقدیم می‌توان درباره هر موضوعی با نگاه انسانی، محترمانه و هنرمندانه فیلم ساخت.
وی افزود: تجربه شخصی من در فیلم‌هایی مانند «دهلیز» نشان داده که گاهی همین نگاه ساختاری و زبان روایت است که سبب می‌شود اثر بدون هیچ حاشیه‌ای به نمایش عمومی برسد. در واقع، فرم و زبان فیلم می‌تواند مسیر درک و حتی داوری مخاطب را تغییر دهد.
تعامل خوب جشنواره با مدیران فرهنگی
شعیبی در ادامه با اشاره به برخی حاشیه‌ها درباره تعامل جشنواره با مدیران فرهنگی تصریح کرد: از روز نخست حضورم در انجمن سینمای جوان، نشست‌های خوبی با مدیران مختلف از جمله خانم پیکاری داشتیم و همکاری‌ها همچنان ادامه دارد. هیچ مانع یا تنشی میان مجموعه ما و مدیران سازمان سینمایی وجود ندارد و خوشبختانه جشنواره فیلم کوتاه تهران همچنان مورد حمایت نهادهای مرتبط است.
وی در توضیح محل برگزاری جشنواره گفت: در انتخاب سالن‌ها، تلاش کردیم امکانات فنی و ظرفیت‌های فرهنگی را در نظر بگیریم. ایران‌مال به‌دلیل شرایط فیزیکی، امکانات مناسب، و همکاری مطلوب مجموعه، انتخاب شد. البته تعامل ما با پردیس ملت نیز ادامه دارد. طبیعی است که فاصله مکانی برای برخی مخاطبان مسئله باشد، اما با همکاری شهرداری منطقه ۲۲ و مدیریت حمل‌ونقل شهری، در حال هماهنگی برای تسهیل رفت‌وآمد مخاطبان هستیم تا مخاطبان بتوانند با آسودگی به تماشای آثار بپردازند.
دبیر جشنواره در ادامه تأکید کرد: مجموعه این تلاش‌ها در نهایت با هدف ارتقای کیفی جشنواره و ایجاد فضایی پویا برای فیلم‌سازان جوان انجام شده است. امیدوارم امسال شاهد دوره‌ای درخشان باشیم که هم فیلم‌های ارزشمند و متنوعی به نمایش بگذارد و هم تجربه‌ای لذت‌بخش برای مخاطبان رقم بزند.
شعیبی در تشریح برنامه‌های این دوره گفت: نشست‌ها برای بخش ملی به شکل سابق برگزار نخواهد شد. فیلم‌ها آماده هستند و علاوه بر معرفی و خوش‌آمدگویی فیلم‌سازان، در بخش فیلم‌اولی‌ها و استعداد نو، نشست‌های تخصصی داریم که توسط گروهی زیر نظر آرش رزاقی برنامه‌ریزی شده است. این نشست‌ها با حضور مخاطبان و مدیران هنری جشنواره‌های مختلف برگزار می‌شود و فیلم‌ها نیز پرزنت خواهند شد. امیدوارم این جریان به یک پویایی و سرعت مطلوب در جشنواره تبدیل شود.
وی ضمن قدردانی از صدا و سیما و پلتفرم‌های فضای مجازی افزود: مقرر شد برنامه‌ای هر شب در صدا و سیما با موضوع جشنواره پخش شود. همچنین پلتفرم‌ها و فضای مجازی با ما همکاری می‌کنند و فضاهایی اختصاصی برای پوشش جشنواره فراهم شده است. این مجموعه باعث می‌شود امکان نقد، بررسی و معرفی فیلم‌ها به شکل کامل فراهم شود و حضور رسانه‌ها و پلتفرم‌های مختلف را ارج می‌نهیم.
دبیر جشنواره درباره وضعیت منابع مالی جشنواره گفت: سال جاری منابع مالی جشنواره کمتر از سال‌های گذشته است، اما امیدواریم حامیان مالی وعده داده شده، همکاری خود را عملی کنند تا این قطار به درستی به مقصد برسد. شورای سیاستگذاری جشنواره، متشکل از چند دبیر و رئیس شورا، تمامی تصمیمات را پیگیری می‌کند و هیچ نکته‌ای پنهان نیست؛ هر زمان نیاز باشد شفاف‌سازی انجام خواهد شد.
وی درباره نسل جدید فیلم‌سازان و دسترسی مخاطبان افزود: رویکرد جشنواره حاصل ارتباط مستمر ما با فیلم‌سازان در طول سال است. امروز مخاطب جوان، همزمان با دنیا، فیلم‌ها را دنبال می‌کند و این موضوع، سطح انتظار و نگاه تخصصی آن‌ها را ارتقا داده است. همچنین تجربه مشاهده سریال‌ها و پلتفرم‌های داستانی باعث شده که حتی مخاطب غیرمتخصص نیز نسبت به ساختار روایت آگاه‌تر شود و کار فیلم‌سازان را چالش‌برانگیزتر می‌کند. امیدوارم در دوره‌های آینده، تعداد آثار داخلی و بین‌الملل به گونه‌ای متوازن افزایش یابد.
دبیر جشنواره درخصوص جایگاه داستان و اقتباس در فیلم کوتاه گفت: در بخش سینما و کتاب، از مجموع ۳۵ اثر انتخاب شده، بسیاری از آثار اقتباسی از کتب کهن و داستان‌های داخلی بودند. این امر نشان می‌دهد که در فیلم کوتاه، قصه و بیس داستانی اهمیت زیادی دارد و پیوند ادبیات و سینما می‌تواند اثر را همزیست و ماندگار کند.
شعیبی همچنین به برنامه‌های آموزشی و تولیدی انجمن سینمای جوان اشاره کرد: اجرای ۲۰ نشست تخصصی با محورهای کتاب، سینما و اقتباس، فرصت خوبی برای نسل جدید است تا با تکنولوژی، ادبیات، شعر، گرافیک و معماری آشنا شوند. امیدواریم این تعاملات، اثر بعدی آن‌ها را عمیق‌تر و پخته‌تر کند. در حوزه آموزش، دوره‌های جامع مستند و فیلم‌نامه‌نویسی آماده شده و به‌زودی آموزش آنلاین نیز شروع خواهد شد. همچنین در بخش تولید، تلاش داریم با به‌روزرسانی تجهیزات و حمایت از دفاتر انجمن در سراسر کشور، زمینه رشد و ارتقای کیفیت آثار فراهم شود.
وی درباره روند تولید فیلم و استعدادهای جدید گفت: از میان ۱۹۵۳ اثر ثبت‌نام شده، ۲۶۲ اثر متعلق به تولیدات خود انجمن بوده و ۳۰ اثر از این مجموع وارد بخش مسابقه شدند. بخش قابل توجهی از این تولیدات مربوط به چند ماه اخیر نیست و قراردادهای متعددی با فیلم‌سازان بسته شده که امیدواریم وعده‌های مالی آن‌ها پس از جشنواره عملی شود. تجربه ما نشان می‌دهد فیلم‌سازان کوتاه، حتی فیلم‌اولی‌ها، با پختگی روایت و تسلط بر ساختار، آثار با کیفیتی تولید می‌کنند.
در انتهای این نشست خبری، خبرنگار ایکنا از بهروز شعیبی، دبیر جشنواره، پرسید: سوالم درباره بخش «مقاومت» است و دو منظر دارد: از یک سو، این بخش به صورت مجزا و ویژه به موضوعات مرتبط با مقاومت خواهد پرداخت که از جمله آن می‌توان به جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد؛ این نگاه ویژه بسیار مثبت است. از سوی دیگر، ممکن است برخی تصور کنند این کار باعث می‌شود این آثار صرفاً در این بخش دیده شوند و در بخش اصلی مسابقه نادیده گرفته شوند. لطفاً در این زمینه توضیح دهید.
شعیبی در پاسخ گفت: داوری فیلم‌ها طبق برنامه زمان‌بندی مشخص انجام می‌شود. امسال به دلیل کیفیت بالای آثار، حجم فیلم‌های مسابقه به نزدیک هزار دقیقه رسید؛ دقیقاً ۹۸۴ دقیقه فیلم در باکس اصلی قرار گرفت. بنابراین، حتی فیلم‌های مسابقه‌ای از نظر تعداد و زمان افزایش یافته‌اند. اما واقعیت این است که فیلم کوتاه و تلاش‌های فیلم‌سازان همیشه با مسائل روز درگیر است و یکی از این موضوعات، مقاومت و مسائل مرتبط با غزه، لبنان و حتی جنگ ۱۲ روزه بود. وقتی با حجم بالای این آثار روبرو شدیم، تصمیم گرفتیم باکس مشخصی برای نمایش آن‌ها اختصاص دهیم تا دیده شوند.
وی در پایان تصریح تصریح کرد: از تجربه فیلم‌سازان کوتاه می‌آموزم که آن‌ها می‌خواهند اثرشان دیده شود، نه صرفاً جایزه بگیرد یا قضاوت شود. این روحیه آزادگی و تلاش برای دیده شدن، بسیار ارزشمند است و امیدوارم فیلم‌سازان دیگر، حتی در سینمای بلند، از آن بهره ببرند. بنابراین نمایش آثار مقاومت هیچ کمبودی نسبت به بخش مسابقه ایجاد نمی‌کند و در عین حال، ممکن است در مسیر جشنواره، برخی از این آثار شایسته تقدیر شناخته شوند. با این حال، جوایز و تندیس‌ها همچنان در همان بخش‌های مشخص شده اهدا خواهد شد.
انتهای پیام
