منتظری در این رویداد با اشاره به اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و اعتماد به جوانان آن دوران گفت: در ایام جوانی، بزرگان انقلاب به ما اعتماد کردند. حرف اصلی ما این بود که میخواهیم دانشگاهی اسلامی داشته باشیم که محصولاتش در خدمت مردم باشد و قطب علمی شرق و غرب همینجا باشد. آنها به ما اعتماد کردند، ما زمین خوردیم و دوباره برخاستیم و مجموعهای را با عنوان «جهاددانشگاهی» پایهگذاری کردیم. جهاددانشگاهی در واقع اولین پارک علم و فناوری کشور بود، پیش از آنکه اصطلاح «اکوسیستم» رایج شود.
وی افزود: مهمترین کار ما، تربیت صحیح فکری و عملی دانشجویان بود. دانشجویانی که رشد کردند و امروز در جایجای این کشور منشأ اثر هستند؛ چه آنهایی که در مجموعه جهاددانشگاهی باقی ماندند و چه آنهایی که در سایر مجموعهها مشغول فعالیت شدند. در واقع، اولین تجربههای مدیریتی، علمی و فناورانه خود را در این مجموعه کسب کردند.
منتظری با طرح این پرسش که اگر بزرگان انقلاب به ما اعتماد کردند و اجازه دادند کشور را بسازیم، ما امروز چه اجازهای به جوانان میدهیم که چیزی از خودشان بسازند و از آن دفاع کنند؟ گفت: امروز اگر کسی بخواهد به جهاددانشگاهی حمله کند، دستکم ۱۰ هزار نفر در اقصینقاط کشور و دو برابر آن در سایر نهادهای اجرایی از این نهاد دفاع خواهند کرد؛ چون آنها چیزی ساختهاند که ارزش دفاع کردن دارد. این پارکها میتوانند زبان و ترجمانی تازه برای ایجاد نهادهایی باشند که جوانان در آن رشد میکنند، آن را میسازند و اقتصاد خود را در نظر میگیرند. در گذشته به «کسبوکار» فکر نمیکردیم، اما امروز این پارکها میتوانند محلی برای رشد جوانان باشند. گاهی باید دست جوانان را گرفت و به آنها اجازه تجربه کردن داد.
بومی فکر کنیم و جهانی عمل کنیم
وی تصریح کرد: با تجاریسازی صرف موافق نیستم و نگاهم بیشتر فرهنگی است. هدف اصلی باید پرورش جوانان باشد، نه صرفاً سودآوری. باید مراقب باشیم که این فضاها به نام یک فرد و به کام فرد دیگری تمام نشود. مناسبات دنیا تغییر کرده است، کسبوکارها متفاوت شدهاند، اما میتوانیم بر یک اصل تأکید کنیم و آن اینکه بومی فکر کنیم و جهانی عمل کنیم؛ یعنی از فرهنگ، ادبیات و داشتههای خودمان استفاده کنیم. زیرا این ادبیات وارداتی گاهی آثاری دارد که با بافت فرهنگی ما سازگار نیست. در ترجمه این ادبیات باید دقت کافی داشت و آن «هنر خلاق» و «صنعت خلاق فرهنگی» که از آن صحبت میکنید، باید ریشه در اصالت داشته باشد. نشستن پشت نرمافزار و سختافزار برای تولید محتوا هرچند مهم است، اما باید با آن نور و برکتی که از اصالت فرهنگی میآید همراه شود.
رئیس جهاددانشگاهی در ادامه بیان کرد: پارکهای علم و فناوری ارزش افزوده بزرگی برای کشور ایجاد کردهاند. به عملکرد زندهیاد سعید کاظمیآشتیانی توجه کنید؛ ارزش افزودهای که یک نفر برای کشور، برای علم و برای درمان مردم ایجاد کرد، قابل اندازهگیری نیست. داستان بیمارانی که دارایی خود را میفروختند تا برای درمان به خارج از کشور بروند، واقعیتی تلخ بود. اما اراده کشور بر این قرار گرفت که مردم در کشور خودمان درمان شوند و این، ارزش افزوده مادی و معنوی عظیمی ایجاد کرد.
شرط موفقیت؛ آزادی عمل و سعهصدر
وی تأکید کرد: شرط موفقیت، آزادی عمل و سعهصدر است. باید قواعد دستوپاگیر را کنار بگذاریم و به جوانان اجازه تجربه کردن و حتی اشتباه کردن بدهیم. در سال اول دانشگاه اشتباهات زیادی کردم، اما بزرگان دستم را گرفتند و اجازه دادند رشد کنم. امروز هم باید چنین باشد. اگر فردی با شکست مواجه شد، باید دستش را بگیریم و کمک کنیم، نه اینکه او را در تنگنا قرار دهیم.
منتظری به اهمیت بازار در صنایع خلاق اشاره کرد و گفت: باید مدلهایی طراحی کنیم که محصولاتمان در بازارهای داخلی و جهانی به فروش برسند و تبدیل به اقتصاد واقعی شوند. هدف از ایجاد این پارکها در حوزه صنایع نرم و خلاق، تولید ارزش افزوده است. برای موفقیت در بازار باید به مؤلفههای محصول، قیمت تمامشده، تبلیغ و ترویج و محل عرضه توجه کرد. باید بدانیم محصولمان را برای چه کسی و در کجا میفروشیم. یک تابلوی نقاشی با یک نوشابه یا شامپو تفاوت دارد و نیازمند شناخت دقیق مشتری است.
وی ادامه داد: کاری که دوستان در حوزه صنایع خلاق انجام میدهند، بسیار مهم است. از سال ۱۳۹۷ تاکنون راه زیادی پیمودهایم، اما هنوز راهی طولانی در پیش داریم. پیشنهاد من این است که ادبیات بومی خود را تقویت کنیم. نمیتوانیم ادبیات و فرهنگ دیگری را اخذ کنیم و انتظار داشته باشیم در بستر فرهنگی ایرانی ـ اسلامی پیشرفت کنیم. اگر بتوانید نمونهای موفق به من نشان دهید که از همین فرهنگ جهانی استفاده کرده و در ایران کاملاً موفق شده است، خوشحال میشوم. اما واقعیت این است که بسیاری از جوانان خلاق با مشکلاتی مواجه هستند. یادمان باشد، هر چیزی که دنبال کردهایم لزوماً به نتیجه نمیرسد. باید به ابعاد مختلف بیندیشیم. امروز جوانان با هزاران امید به این شرکتها میآیند؛ اگر شکست بخورند باید حمایتشان کنیم.
رئیس جهاددانشگاهی گفت: هدف اصلی جهاددانشگاهی در ابتدا سود و کسبوکار نبود، اما امروز شما به درستی بر اشتغال و کسبوکار در حوزه صنایع خلاق تمرکز کردهاید. این کار، جهادی بزرگ برای فضاسازی، اشتغال جوانان و دادن آزادی عمل و بروز نبوغ به آنهاست. حضرت آیتالله جوادی آملی در سخنرانی خود از حضرت علی(ع) نقل کردند: علم از عالم ملکوت است و در عالم ملکوت، جایی برای کمبود وجود ندارد. علم مانند ماده نیست که فضای آن محدود باشد؛ عالم هرچه بیشتر میآموزد، سینهاش گشادهتر میشود.