بازخوانی هشدار امام حسن عسکری(ع) در عصر شبکه‌های اجتماعی
به مناسبت سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع)، محمد کرمی‌نیا درباره هشدار کوتاه و صریح امام عسکری(ع) درباره پرهیز از شایعه‌پراکنی، شایعه‌پراکنی و ریاست‌طلبی را دو نیروی ویرانگر دانست که حقیقت را در سطح فردی و اجتماعی نابود کرده و انسان را به هلاکت می‌کشانند.
به گزارش ایکنا، ویژه‌برنامه شهادت امام حسن عسکری(ع) در تلویزیون اینترنتی دانشگاه آزاد اسلامی با سخنرانی محمد کرمی‌نیا، استاد و پژوهشگر حوزه فلسفه و کلام امامیه برگزار شد.
این پژوهشگر حوزه فلسفه و کلام امامیه در سخنان خود با عنوان «بازار زمزمه‌ها، پله‌های قدرت»، تأکید کرد: هشدار کوتاه و صریح امام عسکری(ع) درباره پرهیز از شایعه‌پراکنی و عطش مقام، تنها یک توصیه اخلاقی نیست، بلکه طرح یک مسئله فلسفی و وجودی است.
کرمی‌نیا با اشاره به جایگاه زبان در حیات انسانی، گفت: انسان، موجودی است که بودنش از مسیر گفتن می‌گذرد. شایعه در حقیقت بریدن شریان اعتماد جمعی است. در منطق شایعه، ارزش گفتن جای صدق گفتار را می‌گیرد؛ یعنی چیزی را می‌گوییم چون اثر می‌گذارد، نه چون راست است. همین امر سرمایه اجتماعی را فرسایش داده و توان جمعی برای تصمیم عقلانی را فلج می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، ریاست‌طلبی را اسارت در توهم قدرت خواند و افزود: وقتی قدرت از امانت به غنیمت تنزل کند، انسان‌ها ابزار می‌شوند. عطش مقام، چرخه‌ای روانی ایجاد می‌کند که فرد همواره احساس کمبود شأن دارد. در نتیجه، آرامش درونی از میان می‌رود و تصمیم‌های بیرونی نیز براساس سود سیاسی شکل می‌گیرند، نه حقیقت.
این پژوهشگر حوزه فلسفه و کلام امامیه سپس به اشتراک فلسفی این دو آسیب پرداخت و آن‌ها را در سه سطح معرفت‌شناختی، اخلاقی و روانی ـ وجودی تحلیل کرد.
به گفته وی، شایعه و مقام‌پرستی هر دو در ابهام تغذیه می‌شوند، هر دو، کرامت انسانی را نقض می‌کنند و انسان را به وسیله‌ای مصرفی تقلیل می‌دهند و هر دو، خویشتن انسان را از درون تهی ساخته و او را به وابستگی مزمن به تأیید بیرونی دچار می‌سازند.
کرمی‌نیا ادامه داد: در واقع شایعه و ریاست‌طلبی دو روی یک سکه‌اند: یکی مهندسی ادراک‌ها را در دست می‌گیرد و دیگری مهندسی ساختارها را. وقتی این چرخه تقویت شود، حقیقت از یک معیار به یک محصول تبدیل می‌شود؛ چیزی که سفارش می‌دهند، نه چیزی که کشف می‌شود.
وی در پایان سه راهکار برای مقابله با این دو پدیده برشمرد و گفت: این سه راهکار شامل ریاضت زبانی (خودداری از بازفرستادن هر سخن بدون سنجش صدق و ضرورت)، شفافیت ساختاری (روشن بودن دلایل تصمیم‌گیری‌ها و معیارهای انتصاب) و آیین خدمت (تعریف مقام به‌مثابه امانت موقت برای خیر مشترک) می‌شود.
کرمی‌نیا تصریح کرد: هشدار امام حسن عسکری(ع) نقشه‌ای برای رهایی فردی و اجتماعی از بردگی زبان و وسوسه کرسی است. جامعه‌ای که در آن حقیقت، معیار اعتبار گفتار و خدمت معیار اعتبار قدرت باشد، از هلاکت مضاعف شایعه و ریاست‌طلبی مصون خواهد ماند.
انتهای پیام
