انقلاب اسلامی و ضرورت ورود حوزه علمیه به عرصه علوم دیجیتال

به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی، عضو هئیت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) شامگاه ۱۵ مهرماه در «آیین گشایش نمایشگاه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال» که به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) و سایر مراکز حوزوی و دانش بنیان اسلامی به مدت سه روز در قم برپا شده است، اظهار کرد: امروز یکی از راهبرد‌های کشور رسیدن به تراز‌های فناورانه علمی است که بحمدلله به طور کلی حوزه علمیه قم توانست به این رویکرد راهبردی تا حدودی دست پیدا کند.

معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: در عصر حاضر، مکتبی در رویارویی‌های جهانی برنده است که در دسترس باشد و از این رو، ورود ما به حوزه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال، یکی از شرایط و الزامات خروج از حاشیه و ورود به متن است.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین لک‌زایی همچنین، ضمن قدردانی از این ابتکار مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به منظور برپایی این نمایشگاه فناورانه و فاخر، بر اهمیت راهبردی کار صورت‌گرفته در حوزه علوم اسلامی دیجیتال تأکید کرد. 

استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود، «انقلاب اسلامی» را نقطه اوج تلاش برای خروج از حاشیه و ورود به متن در عرصه فناوری‌های نوین به ویژه در علوم اسلامی و انسانی توصیف کرد و گفت: نظریه «نظام جهانی» اثر امانوئل والرشتاین در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، به تبیین اهمیت این خروج از حاشیه پرداخته است که بر اساس این نظریه، از سال ۱۵۰۰ میلادی به بعد، بخشی از جهان از بخش‌های دیگر پیشی گرفت و به مرور تبدیل به «مرکز یا کشور‌های توسعه‌یافته» شده است. دسته‌های دوم و سوم، کشور‌های «نیمه حاشیه» و «پیرامونی و حاشیه‌ای» هستند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: جریان ثروت، قدرت، فکر و اندیشه معمولاً این‌گونه است که از حاشیه به نیمه حاشیه و سپس به مرکز می‌رود؛ مانند نخبگانی که از ایران به اروپا و سپس مهاجرت می‌کنند. چنین حرکتی را تصور کنید، آن نظم جهانی ورود، شبکه‌های لازم برای اداره جهان را هم طراحی کرده و تا جایی که بتواند، جهان را به زبان حقوقی و در غیر این صورت، به زبان زور اداره کند.

وی تصریح کرد: تنها حرکتی که در مقابل این اتفاق ایستاد و ایستادگی کرد، انقلاب اسلامی بود. 

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) به کلام امام خمینی(ره) اشاره و خاطرنشان کرد: امام راحل(ره) در پاسخ به خبرنگار فرانسوی که از نداشتن تحصیلات دانشگاهی ایشان در حقوق بین‌الملل و علوم سیاسی پرسیده بود، فرمودند: «اسلام به ما می‌گوید طبق عدل حکم کنیم؛ ما عدالت داریم، ما طبق عدل حکم می‌کنیم».

شاخصه‌های مکتب پیروز در رویارویی جهانی

حجت‌الاسلام والمسلمین لک‌زایی بیان کرد: در این رویارویی که انقلاب اسلامی به‌دنبال احقاق حقوق و خلاصی از ظلم است، مکتبی برنده می‌شود و نظامی توفیق پیدا می‌کند که در چند ویژگی؛ «عادلانه به نظر رسیدن: عدالت شاخص بسیار مهمی است»، «فرابخشی بودن: مکتبی که آدم‌ها رو طبقه‌بندی نکنه و گروهی را علیه خود قرار ندهد»، «اعتبار بیشتر: مکتبی که اعتبار بیشتری داشته باشد، سریع‌تر از حاشیه به متن می‌آید» و «در دسترس بودن: در دسترس بودن، پاسخگو بودن و مد روز بودن، از دیگر ویژگی‌های مهم برای مکتبی است که می‌خواهد به متن وارد شود» قوی‌تر باشد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شاخص «در دسترس بودن» را مورد توجه قرار داد و گفت: آیا مکتبی که می‌خواهد وارد متن شود، این محتوا و مضامینش و پیام‌هایش در دسترس جهانیان است؟

وی پاسخ داد: ما با «صنعت چاپ» نمی‌توانیم به این هدف دست یابیم و به تجربه خود در مجمع جهانی اهل‌ بیت(ع) اشاره کرد که با وجود آمار شیعیان تا ۴۰۰ میلیون نفر، تنها ۵ میلیون نسخه کتاب چاپ و توزیع شده بود. به همین دلیل، «ویکی شیعه» به زبان‌های مختلف تأسیس شد تا نیاز شیعیان و غیرشیعیان را تأمین کند.

حجت‌الاسلام لک‌زایی تصریح کرد: ورود ما به حوزه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال و علوم رقومی به‌طور کلی، یکی از شرایط و الزامات خروج از حاشیه و ورود به متن است، که ما در این قسمت تأخیر و عقب‌ماندگی زیادی داریم.

معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی با تأکید بر ضرورت «سیاست‌گذاری راهبردی» در این حوزه، اظهار کرد: از طریق علوم اسلامی و انسانی دیجیتال می‌توان مکتب انقلاب اسلامی و مکتب اهل بیت (ع) را با همان ویژگی‌های مورد نظر مقام معظم رهبری، به جهانیان و به زبان‌های مختلف ارائه کرد.

از الزامات اقامه دین، تبیین و گفتمان‌سازی آن است

وی ادامه داد: علوم اسلامی انسانی دیجیتال باید در یک گستره بین‌‌المللی مورد توجه قرار گیرد و به زبان‌های مختلف دنیا ارائه شود. اما متأسفانه در مبانی کلیدی اسلامی، ترجمه به زبان‌های زنده‌ دنیا(مانند انگلیسی) وجود ندارد، دلیل آن را «محدود فکر کردن» و «محلی فکر کردن» دانست که هنوز در میان بسیاری رواج دارد. 

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پایان گفت: باید افق‌گشایی کنیم، دنیا را ببینیم، مثل امام و رهبری فکر کنیم. باید علما «دیده‌بانی» داشته باشند تا دشمن و اقدامات آن را در دوردست‌ها ببینند، مردم و حوزه علمیه قم را آگاه کنند.