روایت قرآنی شخصیت مسیح(ع)؛ ایده تألیف دانشنامه قصص قرآن

به گزارش ایکنا به نقل از IUMS، دانشنامه قصص پیامبران در قرآن، اثر علی محمد الصلابی، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مسلمان، نویسنده و پژوهشگر لیبیایی است که الگوهای الهام‌بخشی از داستان زندگی پیامبرانی چون حضرت یوسف، حضرت ایوب و حضرت موسی(علیهم السلام) را برای رویارویی با بحران‌ها ارائه می‌دهد.

 

مطالعه این کتاب موجب نزدیک شدن معانی قرآن به ذهن خواننده و دوری از داستان‌های ضعیف و خرافات و خزعبلات می‌شود و آگاهی دینی، اخلاقی، تاریخی، سیاسی، اقتصادی و تمدنی را در مقابله با ظلم و بی‌دینی افزایش می‌دهد.

---

بیشتر بخوانید

 

الصلابی در گفت‌وگویی با دفتر رسانه‌ای اتحادیه جهانی علمای مسلمان، درباره هدف از تألیف این موسوعه اظهار کرد: ایده تألیف این دانشنامه در سفرم به ایتالیا به دعوت سازمان سنت اجیدیو (که یک سازمان جامعه مدنی در خصوص صلح است) و دیدار با تعدادی از دوستان در سال 2015 به وجود آمد. در آنجا بحث در خصوص «اهمیت صلح در زندگی انسان» به وجود آمد و سخن به حضرت عیسی(ع) رسید. در میان حضار یک بانوی ایتالیایی کاتولیک بود که مترجم زبان عربی بود و سخنان بین ما و کشیش‌ها را ترجمه می‌کرد. در این بحث بدین نتیجه رسیدیم که قرآن کریم منبعی است که حقیقت کامل در مورد عیسی مسیح(ع) را از نظر عقاید، تاریخ و سؤالات مربوط به حضرت عیسی و حضرت مریم(علیهما السلام) بیان کرده است. همچنین برخی سوره‌های قرآن از جمله آل‌عمران، مریم، مائده و غیره وجود دارد که به داستان حضرت عیسی(ع) می‌پردازند.

 

وی افزود: وقتی برای آنها آیات سوره مبارکه مریم را قرائت کردم ﴿قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا: [كودك] گفت منم بنده خدا به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است. وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا: و هر جا كه باشم مرا با بركت‏ ساخته و تا زنده‏ ام به نماز و زكات سفارش كرده است﴾(30 و 31 سوره مریم)، خانم مترجم شروع به گریه کرد. من با خود گفتم: سبحان الله؛ ما چقدر در بیان حقیقت این پیامبر بزرگوار کوتاهی کرده‌ایم!

 

الصلابی ادامه داد: از اینجا بود که خداوند به من شرح صدری برای تألیف کتابی در مورد زندگی حضرت عیسی بن مریم(ع) عنایت کرد؛ در این کتاب هرچه درباره حضرت عیسی(ع) در قرآن کریم آمده است را با روش تفسیر موضوعی جمع آوری کرده و به شبهات در خصوص او و پاسخ قرآن به این شبهات پرداختم.

 

وی ادامه داد: این کتاب با عنوان «حقیقت کامل درباره مسیح، عیسی بن مریم» به صورت گسترده منتشر و به چند زبان ترجمه شد و در مورد آن نشست‌های دانشگاهی در اروپا برگزار کردم. در این نشست‌ها برخی معتقد بودند که روایت جدیدی در مورد این پیامبر الهی وجود دارد که در فرهنگ کاتولیک موجود نیست.

 

وی افزود: پس از حضرت عیسی(ع) به نوشتن سیره پیامبران اولوالعزم روی آوردم. لذا از حضرت نوح(ع) آغاز کردم و سپس داستان حضرت آدم(ع) را نوشتم. در این اثنا دریافتم که قرآن حافظه بزرگ انسانی را حفظ می‌کند و الگوهای بزرگی را که بتوان از آنها الگوبرداری کرد ارائه می‌دهد.

 

وی در خصوص هدف این دانشنامه تصریح کرد: هدف این مجموعه، ارتباط انسان با قرآن، تحکیم توحید، تبیین عقلی انبیا و روش آنها در مبارزه با باطل و همچنین ارائه الگوهای عملی برای پیروی به آنها و پاسخ به سؤالات بزرگ در زندگی است.

 

الصلابی در پاسخ به این سؤال که: «قصص قرآنی چگونه می‌توانند راه‌حل‌های واقع‌بینانه‌ای برای مقابله با چالش‌های انسان معاصر ارائه دهند؟» اظهار کرد: قصص قرآنی مملو از الگوهای واقعی است که الهام‌بخش انسان در رفتار با آزمایش‌ها و چالش‌ها است. به عنوان مثال داستان حضرت یوسف(ع) نمونه‌ای از صبر، پاکدامنی، برنامه‌ریزی و رویارویی با فتنه‌ها و در نهایت پیروزی است؛ و این داستان الهام بخش جوانان است. 

 

همچنین داستان حضرت ایوب(ع) نمونه‌ای از صبر زیبا و توسل به نام‌های نیکوی خداوند در زمان شدت و سختی است.

 

وی افزود: داستان حضرت یونس(ع) نیز الگویی برای پناه بردن به خداوند در زمان سختی‌ها است. همچنین داستان حضرت ابراهیم(ع) نمونه‌ای از رویارویی با پرستش بت‌ها و اقامه دلیل با عقل و منطق و رسیدن به وجدان انسانی است.

 

 

به گفته الصلابی، داستان حضرت موسی(ع) نیز الگویی برای مبارزه با ظلم و ستم و نجات مستضعفان و صبر بر آزار و اذیت ظالمان و عاقبت مجرمان و مفسدان را ارائه می‌دهد. بنابراین طبق فرموده خداوند: ﴿أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ: آنها کسانی بودند که خدا خود آنها را هدایت نمود، تو نیز از راه آنها پیروی نما﴾(90 انعام)، زندگی همه پیامبران تجسم منظومه‌ اخلاقی بزرگی هستند.

 

نویسنده دانشنامه قصص پیامبران در قرآن درباره نقش قصه‌های قرآن در تشکیل هویت دینی و اخلاقی در زمان تحولات بزرگ توضیح داد: این امت در قرآن کریم با این عنوان آمده است: ﴿وَإِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً: اين است امت‏ شما كه امتى يگانه است و منم پروردگار شما پس مرا بپرستيد﴾(۹۲ انبیاء). این امت، امتی است که از عهد حضرت آدم تا دوران حضرت محمد(ص) ادامه داشته است و امت توحید، کرامت و عدالت است که در برابر انحراف و بی‌دینی مقاومت می‌کند.

 

وی ادامه داد: داستان قرآنی یک هویت اخلاقی بر پایه توحید خداوند و پرستش خداوند و آبادانی زمین ایجاد می‌کند و با مکتب شیطانی که انسان را به ظلم و بی‌دینی و گناهان کبیره فرا می‌خواند مقابله می‌کند. این هویت در زندگی پیامبرانی چون حضرت داوود و سلیمان به عنوان حاکم صالح، حضرت زکریا به عنوان الگوی فروتنی در برابر خداوند، حضرت هود به عنوان الگوی توکل به خداوند متعال، حضرت یوسف به عنوان الگوی ارتباط خوب با خداوند سبحان و نیکی کردن به مردمی که با عقاید توحیدی مخالفت می‌کردند، پدیدار می‌شود.

 

الصلابی درباره تأثیر این کتاب بر آگاهی خوانندگان تصریح کرد: من با این کتاب می‌خواهم سیره پیامبران را با روش عصر خودم به مردم منتقل کنم و با ارائه داستان‌های قرآنی و تکیه کامل به قرآن و احادیث صحیح به شبهات پاسخ دهم تا فهم سالمی از رسالت پیامبران ایجاد شود و این دانشنامه یکی از منابعی باشد که به خطیبان، مبلغان، علما و دانشجویان در انجام رسالت تبلیغی آنها کمک کند و عموم مردم نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

 

وی در پایان اظهار کرد: همه داستان‌های قرآن در وجود من تأثیر گذاشته است اما داستان حضرت موسی تأثیر بیشتری داشته است به دلیل مقابله با حکومت ستمگر فرعون و صبر حضرت موسی(ع) بر آزار قومش و اینکه چگونه برای آزادسازی مستضعفان مقاومت کرد.

 

الصلابی ادامه داد: قصه حضرت موسی(ع) در طول تاریخ تکرار می‌شود و در مقاومت با ظلم و سرکشی الهام‌بخش است. همچنین داستان حضرت ابراهیم(ع) نیز متمایز است زیرا او از عقل و منطق خود و گفتمان فطرت و وجدان برای یاری توحید استفاده کرده و بیت‌الله الحرام را بنا نهاده است.

 

وی افزود: داستان حضرت یوسف(ع) نیز شامل عفو، گذشت، آزمون و تمکین است که الهام‌بخش انسان در زندگی است. سایر داستان‌های پیامبران مانند حضرات ایوب، یونس، زکریا، یحیی، اسحاق، یعقوب و اسماعیل نیز منظومه‌ای اعجازآمیز از عقیده، اخلاق، تاریخ، شریعت و تمدن است.

 

نویسنده دانشنامه قصص پیامبران در قرآن در پایان این گفت‌وگو از خداوند مسئلت کرد که این کتاب برای همه سودمند باشد و همه انسان‌ها بتوانند از آن بهره ببرند زیرا داستان‌های قرآنی بخشی از خاطره انسانی در تاریخ بشریت است.