افزایش تقاضا برای ترجمه قرآن به زبان سوئدی پس از قرآن‌سوزی

به گزارش ایکنا به نقل از alkompis، پس از ماجرای قرآن‌سوزی در مقابل مسجد بزرگ استکهلم، درخواست‌ها برای خرید ترجمه قرآن کریم به زبان سوئدی به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت و شاید این یکی از تأثیرات مثبت این حادثه تلخ در سوئد باشد. 

اما در سوئد نسخه‌های دیگری از ترجمه قرآن طی سال‌های متمادی وجود داشته است که افراد بسیاری برای ارائه مفاهیم قرآن کریم به مسلمانان سوئد تلاش بسیاری مبذول داشته‌اند.

در حال حاضر 8 ترجمه مختلف از قرآن کریم به زبان سوئدی وجود دارد که نخستین ترجمه در قرن 18 میلادی و آخرین آنها در قرن کنونی انجام شده است، به ویژه پس از تأسیس بنیاد آموزش اسکاندیناوی در 3 دسامبر 2022 که در راستای ترجمه قرآن کریم گام نهاد.

هریک از ترجمه‌های قرآن به زبان سوئدی تمایزاتی نسبت به دیگری دارند و شگفت‌آور است که بیش از نصف ترجمه‌های موجود توسط سوئدی‌های غیرمسلمان و پیروان سایر ادیان از جمله یهودیت و مسیحیت انجام شده‌اند، زیرا علاقه زیادی به آشنایی با قرآن داشته و همچنین نسبت به جامعه خود احساس مسئولیت می‌کردند، لذا قرآن کریم را به زبان سوئدی ترجمه کرده و در بازار منتشر کردند.

قرآن‌های ترجمه شده به وسیله مستشرقان سوئدی

1. نخستین ترجمه مشهور قرآن، توسط اسقف یوهان آدام تینگستادیوس (1748-1827م) انجام شد اما هرگز چاپ نشد.
2.  اولین ترجمه منتشر شده به زبان سوئدی توسط یوهان فردریک سباستین کرونستولپ (1801-1882م) انجام شد که در سال 1843م منتشر شد.
3. بین سال‌های 1873 تا 1874م، کارل یوهان ترنبری (1807-1877م) ترجمه جدیدی ارائه داد.
4. در سال 1917م ترجمه کاملی از مفاهیم قرآن کریم منتشر شد.
5. در سال 1961م ترجمه‌ای از آکه اولمارک از بخش‌هایی از قرآن منتشر شد.
6.ترجمه جدیدی از قرآن نیز همراه با تفسیر، به نام Koranen Budeskap یا پیام‌های قرآن، در سال 1998م توسط محمد کنوت برانستروم، دیپلمات سابق سوئدی منتشر شد و پس از آن، ویرایش دوم آن در سال 2000م منتشر شد.
این ترجمه سوئدی با دریافت تأیید رسمی از دپارتمان تحقیقات، نگارش و ترجمه اسلامی دانشگاه الازهر از دیگر ترجمه‌ها متمایز شده است.
برانستروم علاوه بر تفسیر، متن اصلی عربی قرآن را نیز آورده است. این ترجمه حاوی تفاسیر، پاورقی‌ها و توضیحات زیادی است که با آموزه‌های اسلامی مغایرت دارد.
دکتر عبدالله السوئدی، فارغ التحصیل دانشگاه اسلامی مدینه، در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود، اشتباهات اعتقادی موجود در این ترجمه را به تفصیل شرح داده است.

7. ترجمه دیگری به زبان سوئدی توسط قنیطه صداقه با عنوان «قرآن کریم» انجام شده است. در این ترجمه هر صفحه به دو ستون تقسیم شده که در ستون سمت چپ، ترجمه قرآن به زبان سوئدی و در ستون سمت راست، متن قرآن به زبان عربی نوشته شده است.
8. بنیاد آموزش اسکاندیناوی نیز ترجمه‌ای با عنوان DEN ÄDLA KORANEN در سال 2022م منتشر کرد که آخرین ترجمه منتشر شده از قرآن کریم به زبان سوئدی است.

ترجمه قرآن چگونه انجام می‌شود؟

یان ایارپه، پروفسور تاریخ ادیان در سوئد می‌گوید: وظیفه اصلی یک انسان مؤمن در زندگی مذهبی خود،‌ تلاوت قرآن همراه با خشوع از روی متن عربی آن همراه با تجوید است. از این رو، متن قرآن که به خط عربی نوشته شده، متنی مقدس است.

قرآن کریم در مناسبت‌های مختلف به صورت ترتیل و به زبان عربی فصیح قرائت می‌شود اما اکثر مسلمانان جهان آن را متوجه نمی‌شوند. با این حال از زیبایی شگفت‌انگیزی برخوردار است. اما متن قرآن برای درک شدن، باید ترجمه و تفسیر شود.

کریستوفر تول، در مقاله‌ای با عنوان «ترجمه قرآن به زبان سوئدی» که در سال 2005م منتشر شد، نگاهی همه‌جانبه به تاریخ و شخصیت‌هایی که قرآن را به زبان سوئدی ترجمه‌ کرده‌اند انداخته است. همچنین مقالات دانشگاهی در سوئد، به بخش‌هایی از قرآن ترجمه شده به زبان لاتین یا سوئدی پرداخته است.

از پایان قرن 18 تا دهه‌های نخست قرن 19 میلادی، این پایان‌نامه‌ها، اساس پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی ارشد را تشکیل می‌دادند و برای گروه بسیار محدودی از معلمان و دانشجویان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

مقالات زبان عربی به موضوع زبان‌های شرقی (که زبان یونانی را نیز شامل می‌شد) مربوط بود و زبان عربی برای مقایسه با زبان‌های سامی به‌ویژه عبری و سریانی که برای تفسیر کتاب مقدس و مطالعه اسقف‌های کلیساها مورد استفاده قرار می‌گرفت، ضروری بود.

ترجمه‌های کامل قرآن به زبان‌های لاتین، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی در اختیار عموم قرار داشت. در خصوص مطالعات قرآنی نیز ترجمه‌های لاتین که توسط لودوویکو ماراچی در سال 1698م انجام شده بود، برای مدتی بسیار طولانی از اهمیت بسیاری برخوردار بود.

با گذشت زمان، دولت سوئد توجه بیشتری به مطالعات شرق‌شناسی نشان داد و اوج آن در کنفرانس بین‌المللی شرق‌شناسی در استکهلم بود که با مشارکت  شاه اسکار دوم در سال 1889م برگزار شد.

در همان زمان، دانشگاه‌ها شروع به اتخاذ رویکردهای گسترده‌تر نسبت به این رشته کردند. در این دوره کارل یوهانش تورنبرگ، استاد زبان‌های شرقی دانشگاه لوند، ترجمه سوئدی خود از قرآن کریم را در سال‌های 1873-1874م در جزوه‌هایی منتشر کرد.

تورنبرگ در اواسط قرن نوزدهم میلادی از نزدیک با شرق‌شناسان اروپایی همکاری داشت. وی در متن اصلی ترجمه خود برخی اضافات تفسیری را که حاوی تفسیرهای دقیق و نزدیک به مفهوم متن قرآن است آورده و توضیحاتی نیز اضافه کرده است.

ترجمه زترشتاین

کارل ویلهلم زترشتاین، استاد زبان‌های شرقی دانشگاه لوند از سال 1895 تا 1904م، و سپس استاد زبان‌های سامی در اوپسالا تا سال 1931م، ترجمه‌ای قابل توجه ارائه داد.

_{زترشتاین}

ترجمه‌های نیمه اخیر قرن بیستم

آکه اولمارکس، در سال 1961م ترجمه بخش‌هایی از قرآن را بر اساس ترجمه آلمانی لودویگ اولمان که در سال 1840 انجام شده بود، بازنویسی کرد. این ترجمه‌ها به طول قابل ملاحظه‌ای غیرقابل اعتماد هستند.

همچنین یک ترجمه سوئدی در سال 1988م بر اساس عقاید جنبش احمدیه انجام شد که منعکس کننده تفسیر این جنبش از محتوای قرآن است و مخاطبان آن محدودند. مقامات اسلامی سوئد آن را بدعت‌آمیز یا غیراسلامی می‌دانند.

سوئد اکنون دارای افراد زیادی با پیشینه مسلمان است که این وضعیت در قرن بیستم وجود نداشت. ترجمه قرآن در سوئدی که اکنون به شدت سکولار و در عین حال چند دینی است، مخاطبان متفاوتی دارد.

ترجمه برنستروم، دیپلمات سوئدی

این دیپلمات سوئدی دو بار در منصب سفیر در مادرید و رباط، حضور داشته است. برنستروم که در نیمه دهه هشتاد قرن بیستم به اسلام روی آورد، جامعه را نیازمند ترجمه جدیدی برای قرآن کریم به زبان سوئدی دانست. وقتی زترشتاین اقدام به ترجمه قرآن در قرن بیستم برای دانشجویان و فرهیختگان کرد، برنستروم از خود پرسید: مسلمانان امروزی چگونه می‌توانند مفاهیم قرآن را که مربوط به قرن ششم میلادی در شبه جزیره عربستان بوده است درک کنند. جامعه هدف برنستروم، مسلمانان سوئدی بودند. 

رشد مذهبی برونستروم این مشکل را بیشتر توضیح می‌دهد. وی در سال 1919م در خانواده‌ای پروتستان و کاتولیک متولد شد و در سنین کودکی به مذهب کاتولیک گروید. اما در دهه 60 قرن بیستم که شورای دوم واتیکان شعار «به روز کردن» را انتخاب کرد، مذهب کاتولیک برای او مشکل‌ساز شد. این شعار با این اندیشه که دین یک چیز ثابت و دائمی است، در تضاد بود.

اقامت برنستروم در کشور مراکش بسیار مهم بود. او ثابت و دائمی بودن دین اسلام و قرآن و متن عربی آن که دارای قداست ابدی است را در آنجا پیدا کرد. اما چطور می‌توانست این متن مقدس را درک کند؟

کتاب «پیام قرآن» نوشته محمد اسد (که از دین یهودیت به اسلام گرویده بود) در سال 1980م، برنستروم را در ترجمه قرآن بسیار کمک کرد. اسد در کتاب «پیام قرآن» تفسیری ویرایش و تکمیل شده را ارائه کرده است. 

چارچوب‌های اروپایی اسد و برنستروم برای ایجاد یک متن سوئدی ضروری به نظر می‌رسد. به گفته‌ یان ایارپه، استاد سوئدی تاریخ ادیان، این یک ترجمه نیست، بلکه یک بازنویسی است و اغلب با کیفیت درک بخش‌هایی از قرآن در دین اسلام، در تضاد است.