فصل جدید فعالیت‌های ستاد راهبری حفظ قرآن در 4 قرارگاه و 3 کارگروه
سی و چهارمین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن در حالی پیش از ظهر امروز برگزار شد که در آن رویکرد جدید اجرایی ستاد براساس نظام قرارگاهی تشریح شد.
به گزارش ایکنا، سی و چهارمین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم که پیش از ظهر امروز سه‌شنبه، 18 شهریور در دفتر ریاست سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد، سخنرانانی داشت که نخستین آنها حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم؛ صاحب‌نظر و حافظ پیشکسوت قرآن کریم بود.
وی گفت: قرآن کریم در چند قالب متبلور می‌شود که یکی از مراتب آن مکتوب است؛ مصحف قرآنی که کتابت می‌شود و وقتی عبارات و آیات قرآن بر روی کاغذ می‌آید حرمت دارد اما مرتبه دیگر تبلور قرآن، لفظی و صوتی است و آن زمانی است که وقتی فردی قرآن را تلاوت می‌کند محیط به واسطه الفاظ قرآنی که او به کار می‌برد، نورانی می‌شود.
دشمنان و کافران از تبلور قرآن در دل مؤمنان واهمه دارند
حاج‌ابوالقاسم ادامه داد: مرتبه دیگر تجلی و تبلور قرآن، معنوی است و آن زمانی است که قرآن در دل‌ها جای گرفته و متبلور می‌شود؛ آیات زیادی از قرآن به ویژه آیه 48 سوره «عنکبوت» به این امر اشاره دارد. قرآن وقتی در سینه مؤمن جای گرفت نورانیتی چندبرابر پیدا می‌کند و لذا این امر، اهمیت حفظ قرآن را نسبت به دیگر ساحت‌های قرآن مضاعف می‌سازد. براین اساس شما در این ستاد کار خطیر و حساسی را به عهده دارید چرا که باید مرتبه‌ای از تبلور قرآن را در جامعه توسعه دهید که اتفاقاً کافران از نفوذ چنین مرتبه‌ای است که واهمه دارند.
این حافظ کل قرآن تصریح کرد: البته باید دید که ما در این ستاد به دنبال چه هدف و منظوری هستیم و آیا حفظ تخصصی مورد نظر ماست و یا به حفظ عمومی می‌اندیشیم؟ من با وجود آنکه خود در برخی از مسابقات قرآنی داور بوده‌ام اما به نظام سنتی حفظ در این عرصه‌های رقابتی انتقاد دارم. هر چند که این شیوه رایج در جریان حفظ قرآن است اما باید موازنه‌ای نیز میان آن با برخی گونه‌های حفظ قرآن پدید آید. در یک قیاس خیلی عامیانه باید بگویم که چطور در مورد فوتبال ما با چند نوع از این ورزش روبرو هستیم در امر حفظ قرآن نیز می‌توانیم رویکردهای متنوعی داشته باشیم تا به این واسطه افراد بیشتری را ترغیب به امر حفظ قرآن کنیم.
گزارش تصویری نشست ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن
وی در ادامه گفت: جریان افتادن این امر یعنی ارائه گونه‌های متنوع حفظ قرآن و بروز آن در جامعه، اقشار گوناگون جامعه را نیز با آن همراه می‌سازد که این امر خود موجب می‌شود تا مردم خود برای آن تصمیم بگیرند، در مورد گسترش و توسعه آن سرمایه‌گذاری کرده و اعتبارات ریالی آن را نیز فراهم آورند.
نخستین جلسه ستاد پس از طراحی در ساختار جدید
در ادامه محمدمهدی بحرالعلوم؛ دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در سخنانی با اشاره به اینکه این نشست قریب به دو سال است که برگزار نشده و جلسه سی و چهارم در حقیقت نخستین جلسه بعد از تحولات ساختاری در این ستاد است، گفت: پس از انصراف سازمان اوقاف و امور خیریه از تولیت این ستاد، جلساتی را برای ارائه ساختاری جدید از این ستاد برگزار کردیم و آسیب‌شناسی صورت گرفت که از سال 96 که این ستاد دایر شده است، مشکلات و موانع چه بوده است.
وی ادامه داد: تلاش کردیم که در ساختار جدید بخش مردمی آن را تقویت کنیم و اساساً رویکردی قرارگاه‌محور را در اداره این ستاد و برگزاری رویدادهای آن در دستور کار قرار دادیم و پس از دخل و تصرف‌هایی در مجمع مشورتی و احصای نقد و نظرات گوناگون ساختار جدیدی که هم‌اکنون با آن در خدمت جامعه حافظان قرآن هستیم تعریف شد.
طراحی سه کارگروه تخصصی در دل ستاد راهبری حفظ
دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم تصریح کرد: در این راستا سه کارگاه تخصصی محتوایی و آموزشی، کارگروه طرح و برنامه و کارگروه نظارت و ارزیابی را طراحی کردیم که البته تعداد آنها با نظر اعضا قابل افزایش و یا کاهش است و البته در گام بعدی جلساتی را قرارگاه‌های چهارگانه‌ای که به این منظور طراحی و ایجاد کردیم برگزار و در آن تفاهماتی در زمینه نحوه فعالیت آنها صورت گرفت.
بحرالعلوم در ادامه گفت: ساختار ستادی دبیرخانه را دبیر ستاد، مسئول دبیرخانه و چهار کارشناس تشکیل می دهند و محل استقرار آن نیز در ساختمان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی واقع شده است با این حال ما باید در این جلسه در زمینه انتخاب دو شخص حقیقی برای عضویت در جلسات شورا نیز رأی‌گیری به عمل آوریم که در ادامه این کار به انجام خواهد رسید.
دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم تأکید کرد: چهار قرارگاهی که ذیل این ستاد به فعالیت خواهند پرداخت قرارگاه دانش‌آموزی و فرهنگیان مستقر در وزارت آموزش و پرورش، قرارگاه مردمی مستقر در سازمان بسیج مستضعفین، قرارگاه نظامی و انتظامی مستقر در ستاد کل نیروهای مسلح و قرارگاه دانشگاهیان مستقر در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌هاست.
اهم مسائل پیش روی ستاد راهبری حفظ قرآن
این حافظ کل قرآن کریم ادامه داد: از جمله مهمترین مسائلی که پیش روی این ستاد به عنوان چشم‌انداز و نقشه راه قرار دارد می‌توان به مواردی همچون «توسعه فرهنگ حفظ قرآن و تبیین ضرورت‌های آن»، «شتاب‌دهی به روند حفظ قرآن در کشور»، «صیانت از اصالت جریان حفظ قرآن»، «تعریف جایگاه و منزلت اجتماعی حافظن قرآن» و «ایجاد بستر مناسب برای کُنشگری جامعه حافظان در حل مسائل جامعه» اشاره کرد.
دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در پایان اظهار کرد: اولویت‌های ستاد حفظ را هم می‌توان در بندهایی همچون اجرای تکلیف برنامه هفتم، طراحی و اجرای برنامه‌های حفظ حافظان، مربیان و مؤسسات، ارتقا و توانمندسازی مربیان، مدرسان و مؤسسات، حمایت از توسعه مراکز و مؤسسات تخصصی حفظ، تعریف و استانداردسازی طرح‌ها و روش‌های حفظ قرآن، بازنگری در اقدامات سند راهبری حفظ، ایجاد پنجره واحد سامانه‌های حفظ قرآن، رصد و پایش و نظارت برنامه‌هایی در راستای حفظ قرآن، نظارت بر اجرای تفاهمنامه‌های منعقد شده، راه‌اندازی میز دستگاه‌های غیر عضو، راه‌اندازی شورای فعالان حفظ اهل سنت، تشکیل اندیشکده و شرکت دانش‌بنیان حفظ قرآن، وضعیت‌سنجی حفظ قرآن کریم در کشور در قالب یک پژوهش علمی و مستقل، طراحی حافظ کار با هدف هویت‌بخشی به جامعه حافظان و ... نام برد.
سخنران بعدی این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا ارباب‌سلیمانی؛ مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیر مرکز عالی قرآن و عترت این وزرتخانه بود که ضمن تشکر و قدردانی در زمینه اقدامات صورت گرفته، گفت: با این وجود همچنان باید نگرانی خود را از این امر اعلام کنم ساختارهای قرآنی ایجاد شده که همچنان هم رو به رشد و ازدیاد هستند اگر کارویژه‌هایی برای آنها تعریف نشود ممکن است در آینده تکراری و ناکارآمد شوند.
تعیین مأموریت‌های دستگاه‌های اجرایی در زمینه حفظ قرآن
وی ادامه داد: باید در این ساختار تکالیف و مأموریت دستگاه‌های اجرایی نیز شفاف و مشخص شود چرا که ما نزدیک به 4 میلیون کارمند و فعال در بدنه دولت و سازمان و شرکت‌های تابعه و مربوطه داریم که اگر برای آنها برنامه مدونی طراحی شود، رشد آماری کمی مطلوبی را شاهد خواهیم بود.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: این ستاد نیازمند یک بانک اطلاعاتی به روز از شرایط حافظان قرآن است؛ افرادی که وابسته به مؤسسات قرآنی در فرایند حفظ قرآن قرار گرفته‌اند و یا به شکل شخصی در حال حفظ قرآن هستند؛ ارائه آمار درست و به‌روز ستون فقرات برنامه‌ریزی است و می‌توان در محدوده‌های زمانی مشخصی برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت داشت تا به اهداف معینی نیز دست پیدا کرد.
ارباب سلیمانی افزود: پیشنهادی که می‌توان برای بخشی از اقدامات این ستاد ارائه داد این است که عمم مردم در همه اقشار را ترغیب و تهییج به حفظ جزء سی‌ام قرآن کرد؛ این جزء از قرآن حاوی مضامین و آموزه‌های گران‌سنگ توحیدی است و اگر فردی در هر کسوت، سن و سال و شرایطی موفق به حفظ این جزء از قرآن شود این امر در بهبود شرایط و سبک زندگی او مفید است و حتی می‌تواند او را ترغیب به حفظ سایر اجزاء نیز بکند.
مدیر مرکز عالی قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ساختار قرارگاهی این ستاد، تأکید کرد: باید وضعیت این قرارگاه‌ها با جزئیات بیشتری مشخص شود، اینکه شرح وظایف آنها تا چه حد و میزانی است و آیا هر کدام می‌توانند آسیب‌شناسی حوزه خود را داشته باشند و یا داده‌های آماری را برای پایش و ارزیابی باید در اختیار دبیرخانه ستاد قرار دهند؟!
لزوم اقدام جهشی و چشمگیر ستاد راهبری حفظ قرآن
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی؛ دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه فعالیت این ستاد باید از همه معذوراتی که مثلاً کمیسیون آموزش عمومی قرآن به آن دچار است مبرا باشد، گفت: نزدیک به ده سال از تصویب سند راهبری حفظ می‌گذرد اما به جهت اینکه معمولاً درگیر برخی از اقدامات نه چندان درخشان و جهشی در امر حفظ قرآن هستیم لذا عملکرد این ستاد در قالب ارائه گزارش‌های اداری و ستادی خلاصه می‌شود.
وی ادامه داد: اعضای این ستاد و قرارگاه‌های مرتبط با آن باید به دنبال انجام کارهای شگرف و چشمگیر در امر حفظ قرآن باشند تا هم از نظر آماری کمیت حافظان قرآن بالا رود و هم با استفاده از برخی ابزارهای فناورانه متناسب با روش‌های نوین آموزشی شاهد جهش مناسبی در امر ارتقای سطح کمی و کیفی شیوه‌های آموزشی در فرایند حفظ قرآن حافظان باشیم.
برگزاری جشنواره حافظان قرآن «شهید سلامی»
مرتضی خدمتکار آرانی؛ مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش و توسعه مشارکت‌ها دیگر عضو این ستاد که مبدع طرح برگزاری جشنواره حفظ قرآن «شهید سلامی» است در ادامه این نشست به توضیح روند برگزاری این جشنواره که براساس برنامه‌ریزی‌ها قرار است خردادماه سال آینده برگزار شود پرداخت.
در ادامه این نشست محمدحسین فدوی؛ مدیرکل ارتباطات و هماهنگی امور قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست به توضیح بودجه‌بندی فعالیت‌های قرآنی با محوریت حفظ براساس جدول 12 ماده 76 برنامه هفتم توسعه پرداخت و گفت: البته سازمان برنامه و بودجه موظف به اختصاص آن به دستگاه‌های اجرایی و دولتی است هر چند که شاید دستگاه‌های مربوطه تمام بودجه را صرف این امر نکنند و موارد اجرایی دیگری در نظر داشته باشند و راهکاری که در این زمینه در این ستاد ارائه شد آن بود که به جای تخصیص بودجه به دستگاه اجرایی، مبالغ در این ستاد تجمیع شده و براساس پیشرفت عملکردی هر دستگاه در امر حفظ قرآن تخصیص پیدا کند.
این گزارش حاکی است در این نشست، حجت‌الاسلام تقی‌زاده؛ رئیس دارالقرآن الکریم، حجت‌الاسلام نجفی و الهام ماندگارمهر؛ صاحب‌نظران در امر حفظ قرآن، سید محمود چاووشی؛ مدیرعامل مؤسسه کشوری مهد قرآن، حجت‌الاسلام شاهسونی به نمایندگی از مؤسسات مردمی فعال در حوزه حفظ و حسین‌زاده به نمایندگی از اداره کل قرآن و عترت وزارت آموزش و پرورش به ارائه نقطه نظرات خود در زمینه برنامه‌های مصوب و پیش‌روی این ستاد پرداتند.
در پایان این نشست نیز رأی‌گیری در زمینه انتخاب دو عضو حقیقی این ستاد صورت گرفت که عباس سلیمی و کریم دولتی با کسب بیشترین آراء انتخاب شدند.
