گنجینه ۱۷۰ ساله تعلیم و تربیت ایران رونمایی شد
گنجینهای با قدمت بیش از ۱۷۰ سال از تعلیم و تربیت و تاریخ مدرسه در کشور رونمایی شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست خبری ششمین همایش «پیشکسوتان آموزش و پرورش» و رونمایی از موزه مردمی آموزش و پرورش یکشنبه ۱۶ آذرماه در دبیرستان سروش برگزار شد.
در این نشست عبدالله شیرازی، مدیر موزه آموزشی سروش درباره این موزه گفت: پس از سه دهه تلاش رسمی در مجموعه آموزش و پرورش، به فکر جمعآوری اسناد و مدارک مربوط به تاریخ آموزش و پرورش مدرسهای افتادیم. جمعآوری اسناد و مدارک به معنی حفظ میراث فرهنگی جامعه است و پس از دریافت مجوز از سازمان میراث فرهنگی کشور، مکتوبات و اسناد را جمعآوری کردیم و کتب درسی را به عنوان محور فعالیتهای موزه در نظر گرفتیم.
وی افزود: یکی از محورهای فعالیت موزه، معرفی مشاهیر تعلیم و تربیت از دارالفنون امیرکبیر تاکنون بوده و تلاش شده است، این مشاهیر شناسایی و رزومه و فعالیتهایشان تکمیل شود. جمعآوری تألیفات آنها زمانبر بود و نیاز به مراجعه به نقاط مختلف کشور، بهویژه تهران، کتابفروشیها، سازمانها و مراکز مختلف داشت. مصاحبههای بسیاری انجام شد و اطلاعات بیش از ۲۵۰ نفر از این مشاهیر و آثارشان جمعآوری شد.
شیرازی ادامه داد: کتب درسی محور دیگری است که از کتابهای دارالفنون، از زمان قاجار و ۱۷۳ سال پیش گردآوری شد. برخی از این منابع به صورت شفاهی از اساتید، برخی جزوات مختصر و برخی نیز به صورت کتابهای ترجمهشده موجود بود. برخی از این کتب به صورت خطی و برخی چاپ سنگی بودند. در حال حاضر بیش از ۱۵ هزار جلد از این کتابها جمعآوری و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. این کتابها براساس دهههای مختلف طبقهبندی و ثبت شدهاند و اطلاعات مختصری از آنها در معرض دید است. باقی منابع نیز برای محققان، مؤلفان و صاحبنظران تعلیم و تربیت قابل دسترسی است.
وی تصریح کرد: اسناد و مدارک رسمی از جمله اسناد شورای عالی آموزش و پرورش با بیش از ۱۰۰ سال سابقه، که مجلس قانونگذاری داخلی آموزش و پرورش است را شامل میشود. این اسناد جمعآوری شد و کتابهای مدون اخیری که در ۳۰-۴۰ سال گذشته توسط شورای عالی آموزش و پرورش چاپ مجدد شدهاند، آماده استفاده است. نمونههایی از مدارک تحصیلی نیز در این بخش موجود است.
مدیر موزه ادامه داد: موزه برای استفاده همه افراد، از جمله نوجوانان، جوانان، بزرگسالان، پیشکسوتان، محققان، اساتید دانشگاه و دانشجویان آماده است و هر روز از ساعت ۸ پذیرای بازدیدکنندگان است. یکی از رویدادهای این موزه، تجلیل و قدردانی از پیشگامان تعلیم و تربیت است و امروز به مناسبت ششمین همایش آموزش و پرورش سمپات، موزه آموزشی سروش نیز آماده رونمایی رسمی شده است تا این دوره را با قوت برگزار و امکان دسترسی به منابع را برای همه فراهم کند.
وی در ادامه بیان کرد: از رویدادهای مستقل موزه، اهدای نشان استاد وحیدی است که به فرهیختگانی با سابقه کار اثرگذار در تعلیم و تربیت کشور، اهدا میشود. استاد حسین وحیدی، رکورددار آموزش ریاضی در دنیا، با ۷۸ سال سابقه خدمت، از قزوین شروع کرد و معلم شهید بزرگوار محمد رجایی و بسیاری از بزرگان دیگر بودند. وی حدود ۳۹ جلد کتاب تألیف کرده و این نشان به منتخبینی از پیشکسوتان اهدا میشود. این مراسم هر سال برگزار میشود و آخرین مورد در هجدهم دیماه آینده با حضور اساتید، پیشکسوتان و مسئولان آموزش و پرورش استان برگزار خواهد شد.
فاضل سنقری عضو هیئت مدیره سرآمدان معلم پیشکسوت آموزشی و تربیتی(سمپات) در ادامه این نشست گفت: امروز در مکانی قدم میزنیم که ریشههای تعلیم و تربیت کشور در آن تنیده شده و بیانگر زحمات بیشمار پیشکسوتان، معلمان، مدیران و مربیان است. بسیاری از این عزیزان، عمر و هزینه خود را صرف نسلهای آینده و نظام آموزشی کردند. امروز شاهدیم که با وجود تمام تهدیدها و آسیبها، نظام تربیتی ما با تلاشهای خیرخواهانه و تدابیر مختلف، توانسته است کاروان تعلیم و تربیت را به پیش ببرد.
وی افزود: هیچ کشوری در دنیا را نمییابید که پیشرفت کرده باشد، اما به نظام تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش به عنوان اولویت اول توجه نکرده باشد. قطعاً همه کشورهایی که رشد و توسعه یافتهاند، اولویت اول خود را توسعه مدارس، اصول گردانندگی و بهینهسازی آموزش قرار دادهاند. این تلاشها برای توسعه جامعه، فرهنگ و سبک زندگی، به صورت مبنایی در کشور انجام میشود و باعث رشد کیفیت زندگی برای همه شهروندان خواهد شد.
سنقری ادامه داد: مطالعات جامعهشناسی آموزش نشان میدهد که نقطه هدف توسعه کشورها، مدارس هستند؛ چراکه مدرسه اگرچه ممکن است در نظام اداری و مدیریتی کشور پررنگ دیده نشود، اما بیشترین تأثیر را در توسعه کشور دارد. مدرسه میتواند تربیتیافتگانی را پرورش دهد که توان ایجاد تغییر و تحول در کشور را داشته باشند. براساس آموزشهایی که دیدهایم زندگی میکنیم و هرچه این آموزش کیفیتر، بهینهتر، عمیقتر و بهروزتر باشد، میتوانیم آیندهای بهتر برای کشورمان رقم بزنیم.
وی تصریح کرد: اساسیترین زیرساخت توسعه کشور، در مدارس و مبتنی بر محتوای آموزشی و مدیریتی آنها شکل میگیرد. در وهله نخست، این جریان، وابسته به منابع انسانی و سرمایههای انسانی کشور است. در نظام تعلیم و تربیت، منابع انسانی حرف اول را میزند. حتی اگر مدرسهای از استانداردها و محتوای آموزشی مناسبی برخوردار نباشد، مدیر و معلمان میتوانند با همت و عزم جمعی، نسبت به تولید و تهیه محتوای مناسب اقدام کنند. در سیستمهای صنعتی، نقش ابزار و شیوههای کار پررنگ است، اما در نظام آموزش، نقش افراد، تجارب و انسانها تعیینکننده است. از مدیر و معلم تا نازلترین پست یک مدرسه، میتوانند تأثیری ماندگار در تربیت انسانها داشته باشند. اقدام راهبردی که در سالهای اخیر شکل گرفت، تجمیع تجارب افرادی بود که در دهههای گذشته به عنوان سرآمدان فعالیتهای تربیتی در فضای آموزش و پرورش ظاهر شدند.
سنقری ادامه داد: یک معلم حرفهای تأثیری میگذارد که شاید بزرگترین نهادهای اجتماعی نتوانند بگذارند. این معلم در دورافتادهترین نقاط کشور و با ضعیفترین امکانات فیزیکی، افرادی را تربیت میکند که تأثیر آنها در تحولات مدیریتی کشور، ویژه و عمیق است. بنابراین، نقش منابع انسانی و تجربیاتی که در طول فعالیت یک معلم، مدیر یا کادر اجرایی مدرسه انباشته میشود، میتواند برای نسلهای آینده ماندگار باشد. نظام آموزشی کشورمان با توجه به اتفاقاتی که داریم و محدودیت منابعی که بر اداره کشور حاکم است، نتوانسته اولویت خود را در بین دیگر اولویتهای جامعه پیدا کند. براساس پژوهشی کاربردی، در بین نخبگان کشور، موضوع آموزش و پرورش و دغدغه تربیت، جزو اولویتهای ۱۵۰ به بعد قرار دارد و این بسیار نگرانکننده است. وقتی مدیران ارشد کشور، آموزش را در اولویت آخر قرار میدهند، این امر ضربهای به پیکره آینده و توسعه کشور وارد میکند.
وی تصریح کرد: اگر کار مبنایی و زیربنایی در این کشور بخواهد انجام شود، باید بدون تکیه صرف بر دولت باشد. این اقدام به وسیله پیشکسوتان تعلیم و تربیت شکل گرفت و خوشبختانه در طی این سالها، اقدامات راهبردی مؤثری انجام شده است. اقداماتی مانند تاریخنگاری، انتقال تجارب، برگزاری رویدادهای مبنایی و نیز برگزاری جایزه ملی شهید باهنر که به معلمان و مفاخر این کشور میپردازد. این کار تقریباً بینظیر و بیسابقه بوده است.
سنقری با بیان اینکه پیشکسوتان سرآمد تعلیم و تربیت نشان دادند که میتوان در شرایط کنونی، بدون تکیه بر حمایتهای سازمانی دولتی و با اتکا به توان بخش غیردولتی و مردم، اقدامی تحولی و مبنایی انجام داد، گفت: این اقدام توانسته به جنگ بسیاری از چالشها برود و از افراد توانمند، مدیران و معلمان در انتقال تجارب ایرانی-اسلامی برای تربیت نسلهای آینده پشتیبانی کند و در این راستا، یکی از اقدامات مهم و راهبردی که در دستور کار مجموعه سمپات قرار دارد، احیای نظام تعلیم و تربیت کیفی و نهاد تعلیم و تربیت معلمان است. دانشگاههایی مانند دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه خوارزمی و بسیاری از نهادهای متولی تربیت معلمان، نقش مهمی دارند. انتقال استانداردهای کیفی مستلزم خروج از فضاهای بسته و چارچوبهای خشک است. بسیاری از تجارب ارزشمند در قالب استانداردهای موجود نمیگنجد. بنابراین، مجموعه سمپات قصد دارد تا با احیای دانشگاه تربیت معلم و ایجاد مراکز آموزش، معلمان زبده و ماهر را در مجموعههای فاخر تربیت کند.
وی افزود: یکی از حلقههای مفقوده در دهههای گذشته، نبود الگوی مناسب برای مدیریت مدارس بوده است. مدارس معمولاً مدیران خود را بر اساس سلیقه و بدون آموزش آکادمیک، چارچوبمند و هدفمند انتخاب میکردند. بر این اساس، مجموعه سمپات تصمیم دارد رشتهای بینرشتهای با عنوان «مدیریت مدرسه» ایجاد کند که از مقطع کارشناسی ارشد تا دکترا، مدیران واجد شرایط و دارای شایستگیهای اولیه را آموزش دهد تا بتوانند مدارس الگو را مدیریت کنند. توسعه سازمانی و مدیریت یک مدرسه، تأثیر عمیقی بر تحول کشور دارد. در تقریباً پنج دهه گذشته، حدود سه بار تصمیم به ایجاد تحول در نظام تعلیم و تربیت کشور گرفته شده است. در تمام این دورهها، نقطه آسیبپذیر، نبود مدیران توانمندی بوده که بتوانند اسناد تحولی بالادستی را به خوبی پیاده کنند. اهتمام داریم تا با این اقدام راهبردی، گامی بزرگ در توسعه نظام تعلیم و تربیت و تحول بنیادین آموزش و پرورش برداریم.
انتهای پیام
