به گزارش خبرنگار ایکنا، به مناسبت چهل و یکمین سالروز تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، همایش «حکمرانی ملی علم و فرهنگ، پیشران انسجام ملی» امروز دوشنبه اول دی ماه در فرهنگستان علوم برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اولویت اول کشور را انسجام ملی دانست و تصریح کرد: هر کسی، خواه خواسته یا ناخواسته، سخنی بگوید که به انسجام ملی آسیب برساند، آگاهانه یا ناآگاهانه به کشور خیانت کرده است. همه مصوبات شورا و اسنادی که تصویب شدهاند، در راستای انسجام ملی بودهاند. اگر این اسناد به درستی اجرا شوند، به کشور اقتدار میدهند و این اقتدار، انسجام ملی را تقویت میکند. برای مثال، سند امنیت غذایی، اگر اجرا شود، میتواند از آسیبها و آفات در مسائل غذایی و سفره مردم جلوگیری کند. این سند هم در راستای انسجام ملی است. مصوبات فرهنگی ما نیز همه در مسیر انسجام ملی قرار دارند.
حجتالاسلام خسروپناه با تأکید بر اینکه سند موسیقی، صنایع دستی، سند اعتکاف(که پس از تصویب، موجب افزایش تعداد معتکفین شده و سال گذشته یک میلیون نفر در کشور معتکف شدند) و سایر اسناد و مصوبات شورا، همه در راستای تقویت انسجام ملی هستند، افزود: اجرای سند اربعین نیز موجب ارتقای انسجام ملی خواهد شد.
وی گفت: سند سلامت زنان که در مراحل نهایی خود قرار دارد، یکی از عقلانیترین، حکمیترین و علمیترین اسناد است. وقتی به مسائل بانوان توجه داشته باشیم، این امر موجب انسجام ملی میشود.
در ادامه بیژن رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با موضوع انسجام ملی علم و فناوری و اقتصاد دانشبنیان به سخنرانی پرداخت و گفت: انسجام ملی به معنای حذف اختلافها، یکنواختی فکری و سکوت انتقادی نیست، بلکه انسجام ملی به معنای توان ایستادن ملت در شرایط بحرانی و فشار حداکثری است.
در ادامه، از بیژن رنجبر تقدیر به عمل آمد و سپس حسن ابوالقاسمی، رئیس دانشگاه بقیهالله و دبیر ستاد راهبری و نظارت سلامت و دبیر شورای ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع زیست سالم به سخنرانی پرداخت و گفت: در احادیث و روایات، بحث سلامت از مباحث جدی است. اگر به ادبیات خلقشده در حوزه سلامت نگاه کنیم، میبینیم که اشعار زیادی در خصوص سلامت همهجانبه در ادبیات ما وجود دارد و قرنها قبل در خصوص سلامت روان و سلامت معنوی در کشور ما شعر سروده شده است.
وی با تأکید بر اینکه نباید بخشهای سلامت جسمی، روانی، معنوی و... را از هم جدا بدانیم و جداگانه به آنها نگاه کنیم، افزود: سند اسلامیشدن دانشگاهها به خوبی تبیین شده است، اما روی میز دو وزارتخانه مانده و آییننامههای اجرایی آن نوشته نشدهاند. این سند در خصوص سلامت معنوی مطالبات جدی دارد، اما نحوه اجرا و تحقق آن از سوی وزارتخانههای مرتبط برنامهریزی نشده است.
رنجبر با تأکید بر اینکه سلامت همه جانبه تکلیف عمومی است که همه باید آن را اجرا کنند، گفت: یکی از اساسیترین محورهای نگه داشتن سلامت جامعه اصلاح سلامت فردی است. اگر بخواهیم به سلامت فردی توجه کنیم چارهای جز توجه به خودمراقبتی نیست. خودمراقبتی در منابع دینی بسیار عنوان و مطرح شده است که نباید به جسم صدمه زد و باید مراقب «نفس» بود. پس نباید بگوییم خودمراقبتی از غرب آمده و به آن بیتوجهی کنیم این یک جفاست. باید سواد سلامت مردم را ارتقا دهیم.
وی با یادآوری اینکه سند ارتقای فرهنگ سلامت توسط شورا تصویب شده اما هنوز اجرایی نشده است، گفت: این سند بسیار خوبی است. دسترسی مردم به اطلاعاتی که برای سلامت آنها اهمیت دارد، تنها وظیفه وزارت بهداشت نیست؛ بلکه تمام دستگاهها باید برای تحقق آن همکاری کنند و اقدام جدی در زمینه سواد سلامت و خودمراقبتی انجام دهیم.
وی ضمن انتقاد شدید از مطرح شدن مباحث مربوط به سلامت توسط افراد غیرمتخصص، افزود: بحثهای غیرعلمی و غیرحرفهای که در اینترنت درباره سلامت مطرح میشود، حتی بیشتر از مطالب علمی در این حوزه است. همچنین، بدون توجه به تحقق عدالت در سلامت، نمیتوان اجتماع را ایمن کرد؛ بلکه باید دسترسی عموم مردم به خدمات سلامت را ارتقا داد.
رنجبر در خصوص تحول در آموزش پزشکی نیز گفت: به طور کلی نگاه یکجانبه به سلامت شایسته پزشکی نیست. همچنین باید به عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت مانند تصادفات، امنیت غذایی، فقر و... توجه کرد. سلامت روان، سلامت معنوی و جمعیت نیز اولویتهایی هستند که باید به آنها توجه ویژه داشته باشیم.
وی هشدار داد: شبهات علمی خسارات زیادی به سلامت مردم وارد کرده است. برخی میگویند که واکسن نزنید؛ باید جلوی این افراد را گرفت چون آنها درس سلامت نخواندهاند، ولی در مورد سلامت مردم اظهار نظر میکنند.
در ادامه این مراسم، از پیشنویس روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور رونمایی شد.

محمدرضا مخبردزفولی، رئیس فرهنگستان علوم نیز طی سخنانی با تأکید بر اینکه انسجام ملی تبلورهای بیرونی دارد، گفت: با تغییر دولتها، زحماتی که نهادهای تصمیمگیرنده کشیدهاند نباید نادیده گرفته شود؛ این خود یعنی انسجام ملی. انسجام «دوی امدادی» است؛ بخشی را یک نفر انجام میدهد و سپس به نفر بعدی واگذار میکند و این نقطه اتصال ایران عزیز ماست؛ محور انسجام ایران. ایرانی که وقتی مبنا قرار گرفت اهل بیت(ع)، دفاع از تمامیت ارضی و... نیز در آن قرار دارد که در جنگ ۱۲ روزه شاهد آن بودیم.
وی با تأکید بر اینکه اسناد استراتژیک ما باید حافظ انسجام ملی باشند و دولتها نباید با نگاه مقطعی این اسناد را جابهجا کنند، گفت: انسجام مقولهای انتزاعی نیست که فقط درباره آن حرف بزنیم. انسجام یعنی اینکه اگر کسی شایستگی داشت، چون در قبیله من نیست، او را تغییر ندهیم. رسیدن به ایران قوی باید فصل مشترک همه دولتها، نخبگان و دانشمندان باشد.
وی در مورد شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: تصور کنید این شورا نبود؛ آیا چنین تحولاتی داشتیم؟ در زمان انقلاب چه چیزی تحویل گرفتیم؟ کشور ما هیچ جایگاهی در مراکز علمی جهان نداشت و تعداد اعضای هیئت علمی و دانشجویان کم بود. اگر شورا نبود، آیا میتوانستیم دو درصد تولید علم دنیا را داشته باشیم؟
مخبر دزفولی در ادامه گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی با دوراندیشی نظام علم و فناوری را برنامهریزی کرد و اکنون در رشتههایی مانند نانو در جهان رتبه چهارم را داریم. البته از تولید علم در کشور به اندازه کافی حمایت نکردهایم و در این خصوص عقبماندگی داریم؛ متأسفانه مسئولان ما هنوز باورشان نشده که باید برای علم و فناوری هزینه کرد.
وی با اشاره به اینکه ساخت فرهنگستانها نیز اقدام شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است، گفت: باید وجود شورا را قدر بدانیم. تصور نکنید چند نفر در اتاقهای بسته اسناد را تهیه میکنند. دهها دانشگاه و اعضای هیئت علمی در دانشگاههای داخلی و خارجی در حال تدوین این اسناد هستند.
مخبر دزفولی با انتقاد از افرادی که میگویند مصوبات شورا غیرکارشناسی است، گفت: حق نداریم امید را از جامعه بگیریم. کشور رو به جلو است، اما با مشکلاتی مواجه هستیم که با آنها مقابله میکنیم.
وی در مورد روزآمدسازی نیز گفت: در تجربه قبلی، هشت کشور در جهان نقشه راه علم و فناوری داشتند که اسناد آن کشورها بررسی و سند نوشته شد، اما عدم انسجام، باور و پشتیبانی مالی در دولتها موجب شد سند علمی کشور محقق نشود.
مخبر دزفولی در پایان با اظهار نگرانی از اینکه مجریان سند پای کار نیایند، گفت: نگرانم که مجریان پای کار نیایند؛ این سند باید برای مجریان تبیین شود. نگرانی دوم من نیز نبود پشتیبانی مالی لازم است؛ باوراندن این مهم به افرادی که بودجه در دست آنهاست، سخت است.
علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش نیز با تأکید بر اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی بلاشک معمار آینده علم و فرهنگ ایران عزیز ماست و تمام دستاوردهای علمی و فرهنگی برخاسته از نگاه راهبردی، عمیق و آیندهنگرانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است، گفت: امروز به عنوان نماینده جامعه بزرگ تعلیم و تربیت کشور و به عنوان یک معلم، مراتب تقدیر و تشکر صمیمانه خودم را از تک تک اعضای شورا بیان میکنم.

فهیمه فرهمندپور، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی خانواده و زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با تأکید بر اینکه یکی از کارکردهای خانواده انتقال بیننسلی ارزشها است، گفت: مهمترین ظرفی که هسته نرم نظام ارزشی را منتقل میکند، خانواده است. باید به ظرفیت خانواده در انتقال نظام ارزشی توجه کنیم. تمام نظامها باید خانوادهمحور باشند. ظرفیتی ویژهتر از خانواده نداریم و حقیقت این است که بیشترین تأثیر در نظام تعلیم و تربیت زمانی رخ میدهد که خانواده کارکرد خود را به خوبی اجرا کند.
وی تصریح کرد: اگر خانواده موفق نشود، نظام آموزشی و علمی نیز موفق نخواهد شد. اگر تمام ستادها و شورای عالی به مدد خانواده بیایند و از خانواده برای تحقق اهداف خود کمک بگیرند، توفیقات بیشتری خواهند داشت. خانواده باید حساسیت، دانایی و توانایی را داشته باشد تا هویت و انسجام ملی را به فرزندان خود منتقل کند. جنگ ۱۲ روزه نشان داد اگر خانواده تقویت شود، چهقدر در پیشبرد اهداف موفق خواهیم بود.
فرهمندپور با تأکید بر اینکه باید قدرت عاملیت خانواده را ارتقا دهیم، گفت: کاری که بعد از انقلاب صورت گرفته، دقیقاً برعکس این مهم بوده است و خانواده را به نظامات حکمرانی وابسته کردهایم. واسپاری کارکردهای مهم خانواده به نهادهای اجتماعی، سطح عاملیت خانوادهها را کاهش داده است.
وی از شورا خواست تا در تمام ستادها، به تناسب وظایف خود، در جهت ارتقای عاملیت خانوادهها گام بردارند و افزود: متأسفانه پیش پای خانوادهها موانع فراوانی قرار دارد که باید تلاش کنیم این موانع حذف شوند. بحث دیگر طراحی مداخله مطلوب حکمرانی در نظام خانواده است که در حال کار بر روی آن هستیم. حکمرانی ما بیش از اندازه در نظام خانواده مداخله میکند؛ بهطور مثال، مجلس حتی در توافق بین زن و شوهر(مهریه) نیز دخالت میکند و به جای ارتقای هوشمندی، منطق و... خانوادهها، به دنبال دخالت مستقیم در امور خانوادهها است.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی خانواده و زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین از اینکه افراد غیرمتخصص در حوزه خانواده اظهار نظر میکنند، شدیداً انتقاد کرد و گفت: اگر خانواده محفل انتقال ارزشها است و اگر قرار است انسجام ملی توسط خانواده منتقل شود، باید باور کنیم که زنان انتقالدهندگان نظام ارزشی هستند. حفظ سرمایه اجتماعی زنان و مادران برای نظام ضروری است. تربیت یک مرد، تربیت یک فرد است، اما تربیت یک زن، تربیت خانواده و نسل است. سلامت یک زن، سلامت یک نسل است و باید این جایگاه را درک کنیم.
در ادامه، ابراهیم شکرانی، دبیر ستاد فرهنگی و اجتماعی شورا؛ باقر طاهرینیا، دبیر ستاد علم و فناوری شورا و سید جلال موسویخطیر، دبیر ستاد تعلیم و تربیت، به بیان دیدگاههای خود پرداختند و سپس از ذبیحالله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور بابت همکاری و همافزایی با شورا تقدیر به عمل آمد. همچنین با حضور برادر شهید محمدمهدی طهرانچی، یاد و نام این شهید گرامی داشته شد.
گزارش تصویری همایش حکمرانی ملی علم و فرهنگ، پیشران انسجام ملی
انتهای پیام