بازگشت به گفتمان فرهنگی انقلاب؛ راهبرد نجات جامعه ایرانی
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در آیین بزرگداشت شهید آیتالله محمد مفتح در دانشگاه تهران، بر ضرورت بازگشت به اندیشه و گفتمان فرهنگی رهبران انقلاب تأکید کرد و گفت توسعه بدون انسانسازی، جامعه را از مسیر هویت و امنیت اجتماعی دور میکند.
به گزارش ایکنا، سیدرضا صالحیامیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنايع دستی در آیین بزرگداشت شهید آیتالله محمد مفتح که صبح امروز 24 آذرماه در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد، به پیوند نمادین دانشکده الهیات با نام و یاد شهید مفتح و شهید مطهری اشاره کرد و آن را گویای رسالتی تاریخی دانست.
وی با قدردانی از بانیان و برگزارکنندگان این نشست و حاضران انگیزهمند، اظهار کرد: ما نسل جوانی بودیم که از اندیشه امام خمینی(ره) سیراب میشدیم و تداوم اندیشه امام(ره) را در آثار و شخصیتهایی چون شهید مطهری، شهید مفتح، شهید بهشتی و دیگر رهبران فرهنگی انقلاب جستوجو میکردیم. امروز، پس از ۴۵ سال، همچنان جامعه ایرانی به همان رهبران فرهنگی احساس نیاز میکند و این یک پیام روشن برای من و شما دارد؛ اینکه ما نتوانستهایم اندیشه و گفتمان امام(ره) و رهبران فرهنگی انقلاب را بهدرستی تداوم و تعمیق کنیم. حیات فرهنگی جامعه ایران همچنان ناگزیر است از همان چشمهای بنوشد که امام(ره)، مطهری، مفتح و بهشتی از آن سخن میگفتند.
نقد راه طیشده توسعه در ایران
وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه مسیر توسعه در ایران بهدرستی پیموده نشده است، تصریح کرد: ما توسعه را از مسجدسلیمان و نفت آغاز کردیم، در حالی که جامعه ایران بیش از هر چیز به الگوی توسعه فرهنگی و توسعه انسانی نیاز داشت. توسعهای که محور آن، «ساخت انسان» باشد.
وی با اشاره به مطالعه صحیفه امام خمینی(ره) گفت: امام به دنبال ساخت انسان فرهنگی بود. در صحیفه امام کمتر سخن از جاده، فولاد و پتروشیمی است؛ محور اصلی، انسانسازی است. وقتی از این مسیر فاصله گرفتیم و به سمت توسعه نفت، فولاد، پتروشیمی و مس رفتیم، جامعه را از دست دادیم. توسعه بدون توسعه انسانی نهتنها نجاتبخش فرهنگی نبود، بلکه حتی نجات اقتصادی نیز به همراه نداشت.
فرهنگ؛ بنیان هویت، انسجام و امنیت اجتماعی
صالحیامیری با برشمردن کارکردهای بنیادین فرهنگ اظهار کرد: اگر به دنبال هویتسازی وفرهنگ هستیم و اگر انسجام اجتماعی میخواهیم، باید به فرهنگ رجوع کنیم. اگر انسانسازی و شخصیتسازی مدنظر است، راهی جز فرهنگ وجود ندارد و حتی امنیت اجتماعی نیز ریشهای فرهنگی دارد.
وی افزود: شهیدان مطهری، مفتح، بهشتی و دیگر بزرگان، «تراز شخصیتی انسان فرهنگی ایرانی» را تعریف کردند و امروز نسل جوان برای سنجش انسان فرهنگی نیازمند بازتعریف این الگوهاست.
وزیر میراث فرهنگی با تحلیل تحولات پس از انقلاب گفت: دهه نخست انقلاب، دهه زیست فرهنگی بود؛ زیست اخلاقی، زیست انسانی و همدلی اجتماعی. جامعه با باور حرکت میکرد، نه با اجبار. هرچه از دهه اول فاصله گرفتیم و به دهههای بعد رسیدیم، از ریشههای فرهنگی خود دور شدیم.
وی در ادامه تأکید کرد: باور کردیم که میتوان جامعه را با دستورالعمل، بخشنامه و اجبار مدیریت کرد. این مسیر، شکاف ایجاد کرد؛ شکاف به گسل و گسل به گسست اجتماعی انجامید. آنچه امروز میبینیم، نتیجه فاصله گرفتن از اندیشه فرهنگی رهبران انقلاب است.
نواندیشی دینی؛ عقلانیت در برابر تحجر
صالحیامیری یکی از مهمترین ویژگیهای رهبران فرهنگی انقلاب را نواندیشی دینی دانست و گفت: اندیشه شهید مطهری، مفتح و بهشتی، پرچمدار عقلانیت در برابر جزمیت و تحجر بود. امروز اگر حتی بخواهیم از زبان مطهری از تحریفهای عاشورا سخن بگوییم، با واکنش مواجه میشویم؛ زیرا از نواندیشی دینی فاصله گرفتهایم.
وی با یادآوری مناظرات شهید بهشتی با مارکسیستها و نقش شهید مطهری در دانشگاه تهران افزود: قدرت اقناع اندیشه اسلامی آنقدر بالاست که یک بهشتی یا یک مطهری، در برابر موج مارکسیسم و خشونت گروهکها ایستادگی میکند. این اندیشه، هم در برابر مارکسیسم ایستاد و هم در برابر خشونت مسلحانه و هم در برابر تحجر. در آن دوران، «اقناع» جای «اجبار» را گرفته بود و همین اقناعسازی، موتور پیروزی فرهنگی انقلاب اسلامی شد. اینکه امروز، پس از بیش از ۴۰ سال، همچنان در این سالن گرد هم میآییم، نشان میدهد اندیشه این بزرگان زنده و راهگشاست.
دانشگاه و مسئولیت بازگشت به گفتمان اصیل انقلاب
صالحیامیری با خطاب قرار دادن دانشگاهها تصریح کرد: دانشگاه، بهویژه دانشگاه تهران، باید یک بار دیگر به این پرسش پاسخ دهد که چرا با گفتمان رهبران آغازین انقلاب دچار شکاف شدهایم و چگونه میتوان به آن بازگشت. اگر امروز از من بپرسند به کدام منابع باید رجوع کرد، همچنان منابع دهه اول انقلاب را معرفی میکنم. راه نجات کشور، راه نجات فرهنگی است.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنايع دستی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به شرایط امروز کشور گفت: دولت میداند که جامعه با چالشهای جدی اقتصادی و معیشتی مواجه است. ما در یک جنگ مستقیم و غیرمستقیم با دشمنی جنایتکار قرار داریم و فشار تحریمها هر روز بیشتر میشود. در این شرایط نظام دو راهبرد را همزمان دنبال میکند؛ مقاومت در برابر زیادهخواهی دشمن و مذاکره برای تأمین منافع ملی. ما حق نداریم در برابر دشمن تسلیم شویم و در عین حال موظفیم با کمترین هزینه، منافع مردم را تأمین کنیم.
صالحیامیری در پایان گفت: ما امروز برای تجلیل از شهدا گرد نیامدهایم؛ آمدهایم از آنان استعانت بجوییم؛ چرا که جامعه ایران بیش از هر زمان دیگر به اندیشه، عقلانیت و نواندیشی شهید مفتح، مطهری و بهشتی نیاز دارد. کار فرهنگی ماندگار است و اگر نسل ما در مدرسه و دانشگاه با اندیشه این بزرگان تربیت شد، وظیفه ماست که این میراث را برای آینده حفظ و بازخوانی کنیم.
انتهای پیام
