دین جهانی و نقش آن در دین‌گریزی

به گزارش ایکنا، طه حیدری رئیسیان؛ مدرس و پژوهشگر مهدویت، شامگاه 18 مردادماه در نشست علمی «شناخت دلایل دین‌گریزی در نسل جدید و تبدیل آن به دین‌باوری با رویکرد مهدوی» که از سوی دانشگاه حضرت معصومه(س) برگزار شد با بیان اینکه فطرت نوع خاصی از آفرینش است، گفت: خداوند استعدادی به گیاهان داده است که بدون حمایت و صرفا با وجود آب و خاک رشد می‌کنند؛ حیوانات هم براساس غریزه عمل می‌کنند و تنها موجودی که براساس فطرت عمل می‌کند انسان است؛ قول و قراری بین انسان و خدا از عالم ذر وجود دارد که همه انسان‌ها آن را قبول کرده‌اند و خداوند برای اولیاء خود هم، عهد گرفته است. 

 

وی در ادامه افزود: در فرازی از زیارت آل‌یاسین آمده است: «و میثاق الذی اخذه و وکده» ما پیمان و میثاق محکمی گرفتیم که در مورد آن آزمایش خواهند شد؛ ممکن استاین سؤال مطرح شود، انبیاء اولوالعزم چگونه به این مقام رسیدند؟ در پاسخ باید گفت؛ آزمایش آنان در پذیرش ولایت حضرت مهدی(عج) بود.  

 

حیدری رئیسیان با بیان اینکه چرا جوامع بشری از دین فاصله گرفته‌اند یا دین شخصی خود را خلق می‌کنند گفت: یکی از دلایل مهم این است که فطرت خدادادی را نادیده می‌گیرند و اجازه می‌دهند روی آن غبار بنشیند؛ گرچه هیچ وقت خاموش‌شدنی نیست. تحقیقات نشان می‌دهد، فاصله گرفتن از دین زیاد شده است و عده زیادی دین را به عنوان ساختار الهی قبول ندارند؛ در پژوهشی که بنده انجام داده‌ام 40 عامل مهم در فاصله گرفتن از دین وجود دارد و جهانی هم هست؛ خانواده‌هایی که رابطه عاطفی بین پدر و مادر در بین آنان کم است، گریز از دین در بین فرزندان بیشتر می‌شود یعنی رابطه نادرست والدین تؤثیر منفی در دینداری فرزندان می‌گذارد. 

 

مدرس و پژوهشگر عرصه مهدویت تصریح کرد: عامل دیگر کم شدن زاد و ولد است؛ وقتی نرخ زاد و ولد در هر کشوری کاهش یابد، رابطه مستقیم با فاصله گرفتن جوانان از دین دارد؛ عامل دیگر دین جهانی است که در پدیده‌هایی مانند حجاب جهانی خود را نشان می‌دهد یعنی رنگ و مدل سال تعیین می‌کنند و آن را به همه جهان تسری می‌دهند؛ دینی که در آن مبارزه با ظلم و ستم وجود ندارد و دین فردی است. 

 

حیدری رئیسیان بیان کرد: در حقیقت نظریه دهکده جهانی وارد مقوله دین هم شده است. مثلا می‌گویند الان ما به مرحله‌ای رسیدیم که باید بودیسم در جهان یکسان‌سازی و جهانی شود؛ وقتی که بروسلی وارد سینما شد با خود مکتب بودیسم را آورد؛ لذا دین شرقی با گرایش بودیسم رواج یافت؛ دینی که یوگامحور، شهودی، اخلاقی ، آرامش‌محور، درونی و توأم با اذکار و عرفان‌های نوظهور است. 

 

پژوهشگر و مدرس مهدویت با بیان اینکه در نگاه کلیسای قرون وسطی اگر کسی تثلیث را قبول نداشته باشد محکوم و از دین بیرون است گفت: بعدا پروتستان‌ها علیه این کلیسا قیام کردند و دینی ایجاد کردند که در آن دین، شخصی شد. امروز هم یکی از عوامل دین‌گریزی در بین نسل جدید آن است که هر کسی دین را طبق علائق شخصی خودش تعریف می‌کند؛ مثلا فردی در حوزه تبلیغ نگاه رحمانی به دین دارد و می‌گوید؛ اگر حجاب نداری مهم نیست، فقط مردم‌آزاری نکن؛ این نگاه از یوگا و عرفان شرقی نشأت می‌گیرد و کمی هم از دین جهانی الگو گرفته است. 

 

حیدری رئیسیان با بیان اینکه درحال حاضر تعداد زیادی همایش‌های موفقیت برگزار می‌شود، یا اذکاری برای پول‌دارشدن  به مردم ارائه می‌دهند اظهار کرد: این‌ دستورالعمل‌ها هیچ استناد دینی و اعتقادی ندارد و به هر فردی نگاه می‌کنند و می‌گویند؛ هر چیزی که از درون تو برآید همان دین تو است، به عنوان مثال در یکی از فیلم‌های سینمایی بیان شد، راه‌های رسیدن به خدا به تعداد آدم‌های دنیاست در حالی که براساس مناط دینی، راه رسیدن به خدا فقط صراط مسقیم است، فقط آزمایش و امتحان افراد برای هر کسی منحصر به فرد است. 

 

مدرس و پژوهشگر مهدویت ادامه داد: توسعه‌زدگی و رشد بی حد و حصر اقتصادی از یک سو و فقر و نداری از سوی دیگر، نقش مهمی در دین‌گریزی افراد دارد؛ کشورهایی که رفاه بیش از حد و بیمه دارند، روحیه توکل و اعتماد به خدا در بین آنان کمتر می‌شود؛ ضمن اینکه فقر هم از سویی عامل دین‌گریزی است؛ بنابراین حد متعادلی از رفاه برای دینداری افراد مهم است.   

 

حیدری رئیسیان با تأکید بر لزوم پاسخگویی به شبهات برای کم‌شدن فاصله مردم از دین بیان کرد: گاهی آنقدر شبهه مطرح می‌شود که اذهان را پر می‌کند و پاسخ چندانی هم برای آن تولید نمی‌شود؛ ما باید آنقدر در مورد دیه و ارث دختران پاسخ تولید می‌کردیم که اشکالی در اذهان دختران جوان باقی نماند و فمنیسم نتواند از این خلا سوء استفاده کند.

 

این پژوهشگر با بیان اینکه سکولاریسم، اومانیسم، فردگرایی و پایان دنیای بدون معاد از دیگر عوامل دین‌گریزی است، اظهار کرد: پایان زندگی بدون معاد به تعبیر اشو و فروید و اندیشمندان دیگر منجر به اصالت لذت است زیرا انسان وقتی از دنیا رفت دیگر هیچ بعدی وجود ندارد؛ بنابراین باید بیشترین لذت را از زندگی خود ببرد. فلسفه غرب امروز با این سؤال جدی مواجه است که بعد از این دنیا چه خواهد شد؟ و چون پاسخ مناسبی ندارند، می‌گویند بعدی وجود ندارد. 

 

حیدری رئیسیان با بیان اینکه مربیان دینی اولا باید خودشان را تربیت و تهذیب کنند تا بتوانند دیگران را تربیت کنند، اضافه کرد: در مورد سکولاریسم می‌توان به کشورهایی چون ترکیه و امارات اشاره کرد که در ظاهر اسلامی است ولی کسی حق ندارد علیه دشمنان خدا شعار بدهد یا ادعیه را با صدای بلند بخواند؛ در حالی‌که در ترکیه بی‌حجابی و مظاهر بی دینی فراوان است.

 

وی با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی پیامبر آینده خواهد شد لذا باید از آن بهره لازم را ببریم افزود: مربیان تربیتی باید دائما به سؤالات عمیق پاسخ‌های عمیق دهند و در برابر دین جهانی و سکولاریسم بازگشت به فطرت را در دستور کار قرار دهند. باید نسل جوان را درگیر کارهای دینی و مناسک کنیم مانند هیئت، هم‌اندیشی، مراسم اربعین، تحکیم روابط بین اعضای خانواده.

 

مدرس و پژوهشگر مهدویت افزود: امروز الگو و قهرمان، گمشده ما هست و باید بتوانیم الگو و قهرمان تربیت کنیم و پیرامون آن تبلیغ کنیم؛ امروز ما در حوزه اسطوره‌شناسی و الگوهای اخلاق محور و دینی کم کار کرده‌ایم گرچه کارهایی مانند انیمیشن پهلوانان کار موفقی بوده است. در حوزه رسانه، تابوشکنی در نمایش خانگی داریم که فرهنگ جدیدی را القاء می‌کند و باید مواجهه درستی داشته باشیم. 

 

حیدری رئیسیان با تأکید بر اینکه سواد رسانه مسئله مهمی است که باید به فرزندان آموزش دهیم اضافه کرد: ما هم جوکر را توبیخ می‌کنیم و هم خودمان آن را مصرف می‌کنیم و این دوگانه، سبب گیج شدن مخاطب می‌شود؛ کسانی که دل نگران تربیت اسلامی هستند مهمترین اصل، مدیریت مصرف رسانه است و باید رژیم خساست‌باری در این عرصه بگیریم. 

 

وی با تأکید بر ایجاد رویکرد مهدویت در سبک زندگی جامعه افزود: باور به آمدن یک منجی، امیدآفرین و لذتبخش است؛ امروز ما ابرقهرمانی به نام مهدی موعود(عج) داریم که هنوز انیمیشن زیادی جز یکی دو مورد مرتبط با آن تولید نکرده‌ایم؛ در حوزه مهدویت چقدر اوصاف یاران ایشان را ترویج و تبلیغ کرده‌ایم؟ در اسرائیل در مقطع دکتری و پسادکتری به مباحث مهدویت می‌پردازند و تولید محتوا می‌کنند.

 

وی ادامه داد: ما چقدر امام زمان(عج) را می‌شناسیم و توانایی داریم که فرزاندانمان را به ایشان مرتبط کرده و به عنوان ابرقهرمان معرفی کنیم؟ بنابراین باید مربیان موفق مهدوی تربیت کرده تا آینده روشن بشریت را در پرتو ظهور منجی به فرزندانمان حتی در سطح جهانی بیاموزیم بگونه‌ای که آرزوی هر فردی این باشد که ای کاش او بیاید. وقتی این باور ایجاد شد فرزندان ما دنبال تولید ترند و برندسازی این قهرمان خواهند رفت.